Aslında buna cevap yazmak aklımda ama hem elimin altında kameram yok hem de biraz uzaktayım işten güçten ve her gün bir başka sorun çıkıyor. Ama bir ara sakin kafayla bunları yazayım. Kısaca;
Zorunlu olmadıkça digital gain kullanmayın. Hatta hiç ellemeyin, 0'da kalsın.
Analog gain ise duruma göre 15 ile 25 arasında seçilmeli. Kayıt alacağınız ortamda deneme yapın, ona göre karar verin. Çok kötü olan durumda 32'ye bile çıkabilirsiniz. Kulaklıkla deneyin.
AGC, off duracak.
VM'nin pil bölümündeki ayarlar 0'da durmalı. Bunlar çevresel sesin yüksek olduğu durumlar dışında (konser vb) film çekimi için kurcalanmamalı. Yine ortam durumuna göre de on/off düğmesi üzerindeki HPFyi açabilirsiniz. Kesin olmamakla birlikte açık havada ve hafif rüzgarda on tutmak yerindedir. Tamamen sessiz ve sorunsuz ortamlarda ise HPF kullanılmamalı, sadece on konumunda mikrofon kullanılmalıdır.
VM'yi boom ile kullanmanız daha yerinde olacaktır. Olabildiğince ses kaynağına yaklaştırın çünkü yönlülük özelliği çok güçlü değildir.
Her zaman söylediğim gibi, her zaman için hep geçerli kurallar yoktur. Her duruma göre deneme yapılmalı, birden fazla ve mümkünse farklı aletlerle kayıt alınmalı.
Sinema hem bir hastalık hem de tedavisinin ortak adıdır.
Sorularınızı özel mesaj yerine forum üzerinden herkese açık sormanızı rica ediyorum.
Büyüksün fulgura arkadaşım.Saol.
550D ile harici bir mikrofon ile ses kaydı alırken kulaklıkla sesi dinleyemiyor muydun, böyle bir şey vardı değil mi?
Onun için harici bir ses kayıt cihazı kullanıyorduk sanırım.
Yani öyle hatırladım. Yoksa yanlış mı biliyorum?
Mrb.Evet kezzap filo anfi ve 2 jak ile rodeye bağlayıp kullanılabilyor.Ben yaptım ama ,belkide benden kaynaklı fazla iyi sonç alamadım.Formda bu konuda nasıl yapıldığını uzun uzun anlatıtan bölümler var
Doğrudur. 550D ile ancak ses girişi öncesinden çatal alarak mikrofondan gelen sesi monitör edebilirsin. Kayıt anında başka monitör şansı yok.
Sinema hem bir hastalık hem de tedavisinin ortak adıdır.
Sorularınızı özel mesaj yerine forum üzerinden herkese açık sormanızı rica ediyorum.
Doğrudur. 550D ile ancak ses girişi öncesinden çatal alarak mikrofondan gelen sesi monitör edebilirsin. Kayıt anında başka monitör şansı yok.
Peki bu çatal ses kaydında sıkıntı yaratıyor mu?
Neden harici bir kayıt cihazına ihtiyaç duyuyoruz?
Sadece mikrofonu kameradan kurtarabilmek için mi?
Her çatal ek bir lehim vb demektir ve pratikte çok farkedilmese de ses kaybı ve parazit olasılığı artar aslında. Ama kaliteli malzeme ve bilen kişi yaparsa ve uygun kablo kullanırsan bu sorunlar farkedilmeyecek derecede düşük olur.
Aslında en doğrusu sesi bağımsız alan bir aygıt kullanmak çünkü o zaman hem line-out vb ile doğrudan monitör yaparsın hem de alet esasen ses kaydı için tasarlandığından diğer özellikleri daha uygun olur. Kameraların ses altyapıları son derece uyduruk. Üzerindeki kendi mikrofonu by-pass yapıp harici Rode vb kullansan dahi içerideki entegreler AD dönüştürücüler vb filtreleme açısından çok kaliteli değiller. Sonuçta dslrler esasen prefesyonel esneklik sağlayan bir video kaydı için tasarlanmış olmadıkları için, (nasıl video codecleri biraz sığ ise) ses kısmı da çok iddialı değil. Gerçi sesteki sorun videodaki kadar vahim değil ama sonuçta daha iyi ses ve monitör isteyince ister istemez önce harici mikrofona yöneliyorsun. O da kablo kısalığı nedeniyle sorun oluyor çünkü kamera üstüne takıp belgesel modunda kullanmak dışında uzatma yapman gerek, ki problemdir.
Kısacası kamera + harici mik. deyince zaten kablosuydu, kulaklığıydı derken ufaktan basit bir harici ses aygıtının maddi dengi durumlara geliyorsun. Bir de film çekiminde zaten ses ile ilgilenmesi gereken personelin ayrı olması gerekli. Malum, oyuncuyu takip edecek, kadraja girmeyecek, ses düzeylerini vb vb kollaması lazım. Dslr üzerine takınca görüntüden sese kadar herşeyi tek kişinin kollaması lazım ki bir noktadan sonra zor. Elbette, harici aygıta harici mikrofon eklemek en doğrusu ve en de pahalısı ama sonuçta elinde en fazla esneklik sağlayan seçenek bu.
Daha önce yazmaya başladığım bir yazı vardı blog amacıyla ve hala taslak halinde. Onu yapıştırayım.
Sırasıyla
Sadece kamera mikrofonu --> Unutun. İdea koşullar dışında kamera mikrofonu dramatik içerikte ses kaydı sağlayamaz. Kayıt tek dosya halindedir ve riskli.
Kamera + Rode vb harici mik. --> Kabul edilebilir alt sınır. Maliyeti yaklaşık +200TL (ya da +150TL ikinci el) olur ama ses kaynağına yaklaştıma için boom ve kablo da işin içine girer ve ikinci operatör gerekli. Sadece kamera üstü, dediğim gibi, yönlü mikrofon ile mantıksız. Kayıt yine tek dosya ve riskli. Harici kablo ile parazit riski var.
Kamera + Profesyonel Harici mik (Audio Technica, Sennheiser, AKG veya üst model Rodelar vb) --> Bu da +500TL'den başlar en az sanırım Türkiye'de. Sonuç güzel ama yine tek dosya riski var. Yine kablo, boom vb gerekli. XLR olmadıkça parazit riski var. Hatta bu derece kaliteli mikrofonu doğrudan kameraya bağlamak aslında kendi içinde mantıksız.
Kamera + Harici ses aygıtı (H1 veya Dr-05 giriş düzeyi, H4N veya Dr-40 ya da 100 amatör üst sınırı) --> +350ila +600 TLden başlar. Bu konfigürasyonda kamera sadece referans audio verir, harici ses dosyası esastır. Ama yönlülük sağlamak zor. Zaten doğru kullanılmadığı için bunca masrafa karşın en sorun çıkaran konfigürasyon da bu. Harici ses aygıtının özelliklerine göre çok sayıda ek artısı olabilir. Örneğin Dr-40 ile aynı anda Dual kayıt alırsınız ve birini -6dB diğerini -12dB yaparsınız. Sonuçta elinizde 1. Kamera audio, 2. -6dB audio dosyası, 3. -12dB audio dosyası olmak üzere 3 dosyanız olur. Kamera referans alınır, diğerlerinden patlamasız, sorunsuz, dipsiz olanları seçersiniz. İşiniz uzar, kalite artar. Harici mik. XLR olacaksa kablolar, jaklar vb hepsi kaliteli düşünülmelidir. Mini jaklı seçenekler ucuz ama parazit riski yüksek. Balanslı donanım nedir bilmek ve ona göre kullanmak gerekli.
Kamera + Harici SA + Harici mikrofon --> Tercihe göre +600 TL'den başlar, üst sınırı aldığınız mik.'e göre değişse de +1000 TLnin altına gelmesi zor (H4n ya da Dr-40 + Sennheiser ya da AT, AKG) En ideal konfigürasyon. Kamera referans alınır, harici aygıt (ör. dr-40 ise) 4 channel modunda kullanılır. Böylece, 1. Kamera referans audio, 2. Harici SA dahili audio (yedek referans ya da ortam uygunsa bizzat ana audio track), 3. Tek kanal XLR üzerinden yönlü audio, 4. Ya 3'ün aynısı ya da tek kanal XLR combo üzerinden bir condenser mik. Böylece elinizde her biri tek tek ayarlanmış, düzey ayarı yapılmış, doğru konumlandırılıp yönlendirilmesi yapılmış 4 ayrı dosya olacaktır. Bu noktada artık standart çözümler yerine kendi içeriğinize uygun konfigürasyonlar kurabilirsiniz. Örneğin açık havada masa başında diyalog varsa ayrı, iç mekan tek kişi geziniyor (telefon konuşması vb) ayrı, grup varsa ayrı düzenekler geliştirirsiniz.
Şimdi aslında bu yukarıdaki sıraya alternatif olarak gerçekten kaliteli kablosuz yaka mik. (2li Sennheiser vb) alınırsa uygun ayarlarla tek başına kameraya giriş yapıldığında bile çok güzel sonuç verebilir ama tek dosya sorunu devam eder. O nedenle Kamera + Harici SA + Kablosuz yaka mik. en idealdir ama kablosuz sistemlerin UHF altyapılı olması zorunlu olunca bu seçenek en pahalısı haline geliyor ve sürekli olmayacak projeler için boşuna yatırıma dönüşebilir.
Farkındaysanız kulaklığa girmedim bile. Orada amatör monitoring için kulakiçi ve tiz ağırlıklı yani bası kuvvetli olmayan kulaklıklar dahi işe yararken kafaya takılan ve bası güçlü dinleme modelleri (Philips vb) en dertli olanları bence. Ya kaliteli ve tiz ağırlıklı kulakiçi model kullanın ya da hakikatten monitor kulaklıklarından bulun ki pahalıdır. En hesaplı AKG kulaklıkta bile dış mekanda dip sorunlarını duyamadığımı farkettim.
Umarım işe yarar.
Sinema hem bir hastalık hem de tedavisinin ortak adıdır.
Sorularınızı özel mesaj yerine forum üzerinden herkese açık sormanızı rica ediyorum.
Çok tşk Fulgura.Bir anlatım bu kadar net olur.,Akg kulaklık sitesine baktım ama çok detaylı ürün yelpazesi var.Kısa film çekerken kullanabileceğimiz en hesaplı ve uygun hangisidir acaba.Tşk.
Ben arkadaşıma ait AKG K271 kullanıyorum ve 150 dolar civarı fiyatı olsa gerek. Türkiye'de ne kadar bilemem. Çok memnunum ama daha önce kendime aldığım AKG K200 (? hatırlayamadım birden) stüdyoda ve bilgisayar başında çok iyi ama dış mekanda dip sesleri vermez bir model gibiydi. Alttaki hiss sesini duyamıyordum. Katlanabilir türden modellerini düşünmeyin. "Referans kulaklık" diye araştırırsanız ne kadar farklı fiyatlar çıkar görebilirsiniz.
Yine de hakiki Sony marka kulak içi modeller ile de deneme yapın. Ben denedim ve olmuştu. Kendim Aiwa marka bir kulaklığı modifiye ettim (Samsung silikonlarla ve altın jak ile) hem bilgisayarda müzik dinlerken hem de monitoring için kullanıyorum. Tizlerin doğru verilmesi daha önemli bence çünkü amatörün belası dip sesleri ve parazitler. Onu da normal müzik kulaklıkları ile almak mümkün değil. Örneğin piyasada 30-40TL'Ye Philips SHP2000ler var ve hem sesi düşük hem tizleri budar atar. Sakın bunlarla monitoring yapmayın.
Not: Şimdi baktım gittigidiyor üzerinden ve kullandığım K271'e resmen 1.042.000TL fiyat istiyorlar ki kendimi tutamayıp "Oha" dedim.
http://urun.gittigidiyor.com/ses-gorunt ... k-88731300
Yurtdışında en fazla 150 dolar civarı bulunur net üzerinden ve harika maldır.
Hah onu da buldum:
http://www.headphone.com/headphones/akg-k-271-mk-ii.php
Soygun bu. Bence illa düşünüyorsanız yurtdışından bir tanıdık vb ile getirtiverin. Yoksa amatör için hakiki Sony kulakiçi ile devam. Merak etmeyin işinizi görür.
Son ek: Tekrar baktım. K 271'in USD olarak 200 dolar civarında dünya piyasası varmış. Benim dediğim 150 dolar olan model bir önceki yani Mark II olmayanı sanırım. Bu durumda da 400TL civarına geliyor olmalı. Türkiye'deki sitelerde de en hesaplı 800 TL çıkıyor. Ona göre... Dediğim gibi kendime ait değil.
Sinema hem bir hastalık hem de tedavisinin ortak adıdır.
Sorularınızı özel mesaj yerine forum üzerinden herkese açık sormanızı rica ediyorum.
Çok tşk.Fulgura.Sony kulak içi alacağım gibi görünüyor bu duruma göre.
Şöyle bir konfigürasyona ne diyebiliriz peki?
Çünkü fiyat olarak ara bir yerde.
Ses kayıt aygıtı ama XLR girişli olmayan H1 gibi + Rode Videomic (Pro)
Çünkü bu sanırım çoğu kişinin yakın olduğu bir biçim burada fiyat açısından bakarsak.
O konfigürasyon Zoom için geçerli çünkü küçük jaklı giriş o modellerde var. Örneğin Dr-40'a Rode VM takmak mümkün değil, ancak adaptörle olur. H1 ile olmaz değil, olur ve verim de alınır ama VMC aslen kamera üstü için tasarlandığından kablosu kısa, yani yine uzatma kablosu yapmak lazım. O zaman da en büyük sorun parazite eğilim oluyor. Yani balanssız dediğimiz sistem kullanmış oluyorsun (çünkü VMC ve küçük jak balanssızdır) ve kablo uzadıkça analog sinyal riske girer. XLR yani balanslı sistem olunca bu risk kalkıyor.
Bunun alternatifi ise mikrofonun kendi kısa kablosu ile ses aygıtına girmek ve ikisini beraber ses kaynağına olabildiğince yaklaştırmak için booma takmak. Bu durumda hem ses aygıtı hem de RVM oyuncuya yaklaşacağı için ses kalitesi artacaktır ama o zaman da kullanım zorlaşacaktır. Yani önce kayıt başlatacaksınız ve sonra boomu uzatacaksınız ve bu süreçte de kaydın sürüp sürmediğinden emin olamayacaksınız. Ha bir de monitoring için bu kez oldukça uzun kulaklık kablosu gerekecek ve ortalık karışacak. Ses kalitesi daha iyi olur ama operasyonel sorunlar çıkar.
Sorun şuradan kaynaklanıyor: H1 üstündeki mikrofon yönlü değil. O nedenle aletin kayıt kalitesi iyi bile olsa yine diyalog kaydı için güçlü ve çok seçici olmasa da yönlü bir mikrofon kullanmak istiyoruz. RMV amatör için iş görür ama ses kaynağına yakın olmalı. RVM + H1 yapınca da kaynağa yaklaşmak zorunlu olduğu için boom gerekli. Kadraj sorun olmazsa, masa, sehpa üstü konumlandırma iş görürse bu sorun çözülür ama geniş planlarda da boom gerekeceğinden kabloların uzatılması lazım. Çözümlerin birinde hem mikrofon hem de kulaklık kablosunu uzatmak gerek, ki parazit riski var ve H1 kendisi işe yaramaz duruma düşer. Diğer çözümde ise sadece kulaklık kablosunun uzatmak yeter ama kayıt aleti boom ucunda olacağı için kullanımı zorlaşır.
Amatörün hali bu. Geçen sene ekipmanı düşük amatör bir ekiple ikinci yolu denedik. Boom bildiğiniz toteme döndü ama kulaklık uzatması olmadığından ve açık mekanda olduğumuzdan rüzgarı da aldık mı almadık mı, kayıt temiz oldu mu bilemeyince içiniz rahat etmiyor.
Sinema hem bir hastalık hem de tedavisinin ortak adıdır.
Sorularınızı özel mesaj yerine forum üzerinden herkese açık sormanızı rica ediyorum.
🙂 Fulgura ,o kadar çok bilgi verdinki bize,seçim yapalım derken yeni bir arternatif veya dezavantajla karşılaşıyoruz.
Bende orj rode boom + vm + 550 d var, Zoom h1 + işimi askaride görecek bir kulaklık alacağım.Bu techizatı ben nasıl bağlayığ nasıl kullanayımda,elimdekileri en optimal şekilde kullanmış olayım.İlk kısada sese önem vermemiştim,sonraki dublajdı,sonrakinde diyalog yoktu,son olarak ''motosiklet tutkunları'' belgeselimde roportaj ağırlıklıydı ve mesafe kısaydı makine üzeri halletmiştim.Ama bundan sonra kısa filmlerimde,ses,ışık,kadraj,oyuncu ve kurgu çok önemli benim için.Tşk.
Fulgura yine senin çözümünü bekliyorum,her zaman olduğu gibi 🙂
Aslında yukarıda sizin belirttiğiniz konfigürasyona denk bir çözüm yazmıştım. Hatta o ekipmanla gidilebilecek 2 yol olduğunu
söylemek istedim. Senaryonuzu, aynı anda kaç kişinin konuştuğunu, açık mekan mı kapalı alan mı bilemediğim için daha ötesini
söylemek zor. Ben yöntemlerden birini biraz daha açarak anlatayım, siz mantığını anladıktan sonra,zaten devam edersiniz..
Bu arada çekmekte olduğunuz plan, kameranın diyaloğa yakın olduğu bir durum ise, sadece VM'yi kamera üzerinde tutabilirsiniz ama
çok da önermem. Bunun dışında mikrofonun olabildiğince ses kaynağına (oyuncuya) yaklaştırılması gerekli.
Bu nedenle, bence size en uygun düzenek:
VM için bir uzatma kablosu yaptırın. Maksimum 5m ve kaliteli, korumalı (shielded = şiltli) kablo olursa ve uçlardaki jaklar ve
lehim de kaliteli olursa büyük bir sorun yaşamazsınız. Kablonun bir ucu dişi, diğeri erkek olacak. Dişi olan ucuna boomun ucundaki
VM'nin erkek jakı takılacak, diğer erkek uç ise boomun üzerinden geçip H1'e gelecek ve Mic/Line in girişine takılacak.
En fazla 2m uzunluğunda ve iki ucu da erkek jaklı bir kablo daha gerekli. Bu da H1'in Phones/Line out tarafından kameraya
gidecek. Böylece aslında en kaliteli sesi elde etmiş olacaksınız. Yani VM üzerinden gelen ses H1'e girecek ve aynı kalitedeki ses
H1 üzerinden by-pass yapıp kameraya da gitmiş olacak. Böylece kameranın yaptığı ses kaydı da kendi kalitesiz mikrofonu değil, VM
+ H1 üzerinde gelen ses olacak. Burada tek sorun kulaklıkla monitor aşaması. Esasen monitor işlemini H1 kulaklık çıkışına
kulaklık takarak yapmanız gerek ama o çıkışı kameraya gönderdiğiniz için bu kez bir yerlerden bir çatal yapıp kulaklık çıkışı
almalı. Bu da ya H1'in Line out çıkışında ya da kameraya giriş noktasında olmalı ki ben birincisini öneririm. Bu şekilde en
azından H1'e giren ve çıkan sesi doğru takip etmiş oluruz.
Bence size en uygunu bu ve aslında düzenek olarak en profesyoneli de bu. Fakat, profesyonel düzende mikrofon ve kablolar balanslı
ve XLR oldukları için (bkz. 1. resim) sizin bu sistemde ses taşıyan kabloların parazite açıklığı söz konusu. Artık dikkat edeceksiniz. Cep
telefonları vb herşey kapalı olacak ve sesçi pür dikkat sese odaklanacak. Ayrıca kablolar uzun olacağı için kesinlikle ama
kesinlikle boom üzerine sabitlenmeliler. Kabloları booma spiral şeklide dolayın ve aralarda bantla da iyice sabitleyin. Boşta
sallanan kablo olmamalı. Hele H1 ile kamera arasındaki kablo booma sarılamayacağı için sağa sola çarpıp H1'e darbe sesi vermesi
bile söz konusu. Özetle, sesçi sesten başka bir şeyle meşgul olmayacak.
Bir noktayı hatırlatmak isterim. Ben H1 kullanmadım ve H1'e harici mikrofon takıldığında kendi gövde mikrofonlarının da
beraberinde kayıt yapabildiği bir modu olduğunu varsayıyorum. Yani siz VM'yi girince H1'in kendi mikrofonları da AYRI BİR SES
DOSYASINA kayıt yapabiliyorsa o zaman bu modda en azından elinizde bir yedek kayıt daha olacaktır. Bu varsa bir artıdır.
Bu yoksa, H1 üzerindeki mikrofon kullanılmıyordur. Yani H1 merkezi konumda ama kendisi sesten uzak olacağı için
kendi üzerindeki mikrofon iptal konumundadır ve sadece VM'nin sesi kullanılmaktadır. Bu hat üzerinde bir sorun olursa tüm sesler
sorunlu demektir. Ya da, örneğin monitor yapmazsanız ve VM de yanlışlıkla kapalı kalmışsa tüm kayıt sessiz olur.Diğer yöntemler
buna alternatifti ama kafanızı karıştırmamak için bunları artık anlatmıyorum.
Açıklama isteye başka bir nokta varsa lütfen sorun.
Kolay gelsin.
Sinema hem bir hastalık hem de tedavisinin ortak adıdır.
Sorularınızı özel mesaj yerine forum üzerinden herkese açık sormanızı rica ediyorum.