Oliver Stone'ın görsel gücü, muhalifliği, zanaatkarlığı vs. kadar bir özelliğine de daha değinmek lazım aslında.
Bu film bunun için en uygun örnek.
Oliver Stone: "t..şaklı bir sinemacı!"
ABD'nin 35. Başkanı olan, Demokrat John F. Kennedy'nin öldürülmesi üzerine, sinema tarihinin en büyük filmini yapan kişiye ancak "t...şaklı" denir. İsterse adı Ecep Vedik olsun.
Ayrıntılı yazacak/tanıtacak/inceleyecek olsam birkaç gün çalışmam lazım bu film üzerine. (Şu ana kadar tek bir film üzerine yazmak için ön çalışma yaptım: Brazil/Terry Gilliam) 5-6 kez izledim ama bir kez daha izlemem lazım ayrıca.
JFK, neresinden bakarsanız bakın "büyük" bir film. Süresi, kadrosu, sinematografisi, yapımı, konusu, senaryosu, içeriği, teması.... Bir sinema filmi ne içeriyorsa, bu filmdeki herşey büyük!
Bugün bile açığa çıkmamış olan Kennedy suikastini, suikast anında yaşananları, meydana gelmesinin ardından kopan fırtınayı, bu eylemde kimin parmağının olup olmadığını, olası sebepleri anlatan, görülüp görülebilecek en muhteşem oyuncu kadrosunun enfes performanslarla hayat verdiği devasa bir kalabalık tarafından bedenlenen, muhteşem sinematografisiyle izleyeni o yıllara ve o anlara götürmekte hiç zorlanmayan muhteşem bir film.
Hikaye, suikasti araştırmayı gönüllü olarak üstlenen, Kevin Costner'ın canlandırdığı Başsavcı Jim Garrison'ın penceresinden anlatılıyor ama onun kılavuzluğu bahane inanın ki. Söylememizde hiçbir sakınca yok: filmin sonunda katil ya da azmettiricileri falan bulunmuyor zaten. Ki zaten, Jim Garrison'ın amacı katili bulmak değil, asıl katilin gerzek Lee Harvey Oswald olmaıdığını, işin arkasında çok büyük güçlerin olduğunu ispatlamak. Birileri çıkıyor yargılanıyor ama onların yaptığı ispatlanamıyor. En önemlisi ise, suikastin de iddia edildiği gibi işlenmediği de net olarak konuyor ortaya.
Filmde çok yoğun "gerçek görüntü" kullanımı mevcut. Yani Stone, arşivlerden, o yıllarda çekilmiş işe yarar ne varsa alıp kurguya katmış resmen. E zaten kendi görüntü işliği enfes, aradaki farkı anlamak zorlaşıyor bazen inanın ki. Resmen Kennedy suikasti dün olmuş ve siz canlı olarak gelişmeleri izliyormuşsunuz gibi. Tabi bir yandan savcının olayı araştırmasını.
Oyunculuklar.... 10 numara. Yönetmenlik, görüntü işçiliği, kurgu, müzikler.... 10 numara. Senaryo.... Yok böyle bir işçilik, böyle bir incelik. Karakter çizimleri/sunumları.... 10 numara. İçerik.... Dünya siyaset tarihinin en büyük olaylarındna biri bu değil mi zaten?
Hayatımda gördüğüm en cimri eleştimenlerden olan (Ki kendisi ciddi bir politik bakış ustasıdır. Matrix serisine verdiği not 1,5 yıldızdır) Tunca Aslan, bu filmi, 90'ların en iyi 10'undan biri olarak görüyordu. Ki kendisi Hollywood'a bayağı mesafeli bir yazardır. Buna rağmen basbayağı Warner Biraderlerden çıkmış bir filmi böylesine başyapıt olarak görmesi, beni çok şaşırtmıştı.
Diyeceksiniz ki, "hani politik sinemayı sevmezdin!" Hatta diyebilirsiniz ki, "hadi bu filmde de politik bakış arama da boğayım seni!" tamam, haklısınız. Bu film herşeyiyle politik bir film. Ve evet, bu film üzerine onlarca sayfa politik de yazarım, tamamen politik bakarım, bakıyorum. Ve bu inanılmaz bir keyif veriyor. Ama hem Stone, politik olarak güçlü bir adam. HEm sinema sanatını bu uğurda enfes biçimde kullanıyor. Evet, burada politikaya tamam, hem de keyifle....
Herşeyiyle, baştan sona gerçek bir klasik JFK.
Sanıldığı gibi, "karanlıklar ardındakileri çıkaran film" falan değil.
Karanlığın, sanılandan daha derin olduğunu gösteren bir film bu.
Günün birinde, Keneddy suikasti aydınlandığında bu filme insanlar gülecek belki. Çünkü kimin yaptığı ve kimlerin yaptırdığı üzerine fikirler zayıf. Ama kimin yapmadığı (Oswald) ve kimlerin yaptırmadığı üzerine fikirleri çok sağlam.
Uzun süresine, karmaşıklığına, video klip estetiğine yakınlığına, kalabalıklığına, yoruculuğuna, bazen hatta çoğu zaman anlaşılmaz oluşuna rağmen enfes bir deneyim JFK.
Çünkü bu saydıklarım zaten sadece filmin değil, filmin anlattığı olayın özellikleri. 🙂
Çevremizdeki "önem"leri, önemli görünmeyi başaran önemsizler yüzünden fark edemiyoruz....
https://twitter.com/gorkemoge" onclick="window.open(this.href);return false;
Şu resimlere dikkat edin dedik ama dinletemedik, ah ah..
Bu film yayımlandıktan sonra filmdeki komploların yalan olduğunu kanıtlamak için hükümetin JFK'nin ölümü ile ilgili bazı gizli dosyaları halka açmak zorunda kaldığını belirtmekte fayda var. Sinemanın yapabileceklerine örnek olması açısından belirteyim dedim.
Wiki'den:
The popularity of JFK led to the passage of The President John F. Kennedy Assassination Records Collection Act of 1992 (also known as the JFK Act) and the formation of the U.S. Assassination Records Review Board. The Act was signed into law by President Bush in late October 1992.[60] The ARRB worked until 1998. Witnesses were interviewed (some for the first time), including many medical witnesses, the U.S. government purchased the Zapruder film, and previously-classified documents relating to the assassination were finally made available to public scrutiny. By ARRB law, all existing assassination-related documents will be made public by 2017.
Bildiğim kadarının, anlatabildiğim kadarı.. Eylem Planı.
Ömrünüzde duymadığınız bir sporla ilgili Türkiye'de ve dünyada neler yaşanıyor diye meraktan çatlıyorsanız Laff Ultimate'a beklerim.
Ya düd.... Foto uyarını anlayamadım ben.
Ortadaki foto devasaydı, küçülterek koydum. Nedir sorun?
Verdiğin bilgiyi de bilmiyordum, ilginçmiş hakikatten.
Çevremizdeki "önem"leri, önemli görünmeyi başaran önemsizler yüzünden fark edemiyoruz....
https://twitter.com/gorkemoge" onclick="window.open(this.href);return false;
Düzelttim onu ben.
Ya düd.... Foto uyarını anlayamadım ben.
Ortadaki foto devasaydı, küçülterek koydum. Nedir sorun?
Verdiğin bilgiyi de bilmiyordum, ilginçmiş hakikatten.
Kuş fotosu var bir tane aşağılarda devasa boyutlarda, benim 22"e bile sığmıyor.
Bildiğim kadarının, anlatabildiğim kadarı.. Eylem Planı.
Ömrünüzde duymadığınız bir sporla ilgili Türkiye'de ve dünyada neler yaşanıyor diye meraktan çatlıyorsanız Laff Ultimate'a beklerim.
rica etsem Bu filmin Ana Fikrini sunum Yapabılecek sekılde yazabılırmısn admın ?? sımdıden teskkurler
Birader sen de biraz Türkçe karakter kullanabilir misin? Nedir abi bu? Bir kişi de değil ki, hani ı'yı i diye yazsan diyeceğim herhalde yurtdışındadır. i'yi ı diye yazmak nereden çıkıyor kafam almıyor cidden. Ayrıca ana fikrini sunum yapabilecek şekilde ne demek? Ödevin var da bu konu hakkında admine mi yaptırmaya çalışıyorsun yoksa konusunu mu merak ediyorsun? Konusunu merak ediyorsan beyazperde diye bir site var sonuçta, ahanda şöyle http://www.beyazperde.com/film/2421 " onclick="window.open(this.href);return false;
rica etsem Bu filmin Ana Fikrini sunum Yapabılecek sekılde yazabılırmısn admın ?? sımdıden teskkurler
Ricana ve ayrıca gönderdiğin e-postaya hep birden cevap vereyim: Filmin sunum yapılabilecek şekilde özeti mevcut değil elimde çünkü ben bu metni, başka bir metinden derlemedim. Kendim yazdım. Filmin anafikrini sunum yapabilecek şekilde yazabilirim senin için. Hemen aşağıda yazacağım. Bu film hakkında kitap da yazabilirim (pek politik olmaz ve bu yüzden dayak yerim çünkü ben daha çok görselci bir yazarım). Bu filmi nüfusuma da geçirebilirim. Evlenirim de ben bu filmle. Kızkardeşini de sana yaparız. Hİç sorun değil. 🙂
Buyur filmin anafikrinin sunum hali:
"JFK, Kennedy suikastinin failinin açıklandığı gibi Oswald olmadığını, onun sadece bir paravan olduğunu ve bu paravanı Amerikan Hükümetinin de içinde olduğu çok daha büyük güçlerin var ettiğini anlatan bir filmdir"
Peki, bu sana yetecek mi? Sanmıyorum....
Ve ben delirmek üzereyim.... İnanamıyorum! Başka bir öğrenci "Godfather'a inceleme yazmam gerekiyor, yardım etsene" diyor. Diğeri JFK üzerine yardım istiyor! Hey allahım yaaa!
Arkadaşlar! Heeeeey! Ben ve daha birçok kişi size yardım edebilir ama yardım aramadan, iyi bir not almayı önemsemeden, yapacaklarınızı beğendirmek zorunda olduğunuz o hocalarınızın sizden ne halt istediğini umursamadan, herşeyden önce şunu fark etmeye ne dersiniz?:
"BU FİLMLERİ İZLEMEK, ÜZERLERİNE DÜŞÜNMEK, YAZMAK BİR KEYİFTİR! NOT'UN, OKULUN, HOCANIN, SEMİNERİN, ÖDEVİN, HERŞEYİN CANI CEHENNEME!"
Canım arkadaşım.... Seni ve senin gibi sayısız kanlı canlı genci bu hale getirenler utansın. Ülkemizde "okul" dediğimiz kurum öyle bir kurum haline geldi ki, hoca "ödevin sevişmek" dese, tanrının bize bahşettiği en temel zevk girişimini bile tiksinerek "ödev yapma" mantığı ile icra edeceğiz.... Bizi, seni, beni bu hale getirenler utansın. Sen er geç okulunu bitirirsin, ödevinden de geçersin, hayatı boyunca hiç ama hiçbirşey üretmeyecek olan sayısız hocanın emrettiği şeyleri yaparsın. Hİç takma kafana. Hepimiz yaptık. Gel elimden gelirse ben sana yardım edeyim, 100 al o ödevinden. Okulu 110'la (ya da not sisteminiz her neyse 🙂 ) bitir. BIrak okulu bitirmeyi seni direk prof yapsınlar.... İyi maaş alıyor olmandan başka neye hizmet edecek ki bu?
Bİşi söyleyeyim mi? Hepsinin canı cehenneme! Bana "bak admin, prof oldum" diyeceğine "JFK'i izlerken çok keyif aldım" demen on kat fazla mutluluk katar.... Ben sana sinema dersi versem, seni prof yapsam zerre sevinmem ama "Senin yazdıklarından gaz aldım admin, bu filmi izledim, harikaymış ya, aynen dediğin gibi" desen çok daha mutlu olurum.
Rahat ol canım kardeşim.... Saymyname.... Sana diyorum dostum. Sen filmin ana fikrinin sunum haline getirilip getirilmemesini de boşver. Al, yazıverdim sana. İstersen iki sayfada inceleme de yazayım, elimin kiri benim anasını satiim. Gel yardım edeyim sana. Al E-postam: [email protected]. Hiç sorun değil, seve seve yardım ederim. Ama bence boşver bunları. Sana önerim bu filmi iki kere seyret. KEndi algınla anlamaya çalış. Neden görüntülerin çoğu çamur gibi? Neden kurgu karmakarışık? Neden hikaye birçok yerde ve anda sarkıyor? (Bu admin bunu bile bile neden bu filme 10/10'u yapıştırmış?) Kamera neden manyak gibi sallanıyor? Sağa sola koşuyor? Filmi izle ve sana hissettirdiklerini paylaş hocanla, sınıfınla. Değerli olan budur. Disipline edilmiş değil, duygusallaştırılmış bir ödev hazırla. Disipline edilmiş metinlerin feriştahı oldum ben. Bİ olayı yok bunların. Yerine göre olur tabi, o başka. Ama bunu da yapabileceğini, aslında bunun daha değerli olduğunu fark etmeye çalış. Sunum halinde olmayan şeyler yaz sunumuna. Bırak garipseyen garipsesin. Önemli olan senin filmin duygusunu yakalayabiliyor olman. Belki de sen, hiçkimsenin yakalayamadığı birşeyler yakalayacaksın? Bu, en değelri şey....
Bu sözüm tüm sinema öğrencisi kardeşlere: Sinemaya, filmlere not malzemesi gibi bakmamayı başarmaya çalışın arkadaşlar. Pisagor değil bu. Hücre duvarı değil. Organik kimya değil. Sinema! Hiçbir ders ve hiçbir ünite bizi ağlatmaz. Tiksindiklerimizden kaçtırmaz. Sevdiklerimize yakınlaştırmaz. Sanatsal malzeme bir not materyali değildir. Duygularımızdır. Hiçbir not an gelir hayatın anlamı olamaz! Hiçbir rakam, duygularımızdan daha değerli değildir! Unutmayınız ki sayısız sinema öğrencisi, filmini izlediği sinemacının duygusunu, hocasından daha fazla paylaşır!
Sizce o sinemacı için hangisi daha değerlidir?
Çevremizdeki "önem"leri, önemli görünmeyi başaran önemsizler yüzünden fark edemiyoruz....
https://twitter.com/gorkemoge" onclick="window.open(this.href);return false;