Çocuklar Duymasın dizisinin senaristi Birol Güven, Tasdix.com sitesini tavsiye ediyor. Aşağıdaki linkte 6 tane video var. Onlardan birinin içinde olması lazım. Bende tasdix hakkında ilk defa orada bilgi sahibi olmuştum.

http://www.uzmantv.com/konu/dizi-senaryosu-nasil-yazilir " onclick="window.open(this.href);return false;
Yalnız dizinin saati ve günü ile konuşmasına saygı duydum, zeki adammış (Biraz da psikopat tabi)

Konuya girmeden önce, birincisi harf hatası olmuş, ben kimsenin adıyla dalga geçmem çok samimi falansam başka tabi. İkincisi skaydrayv yazmamda bir dalga geçme unsuru yok, çoğu zaman böyle yazarım bazen de yazmam tamamen o anda nasıl geldiyse öyle gider. Bunlar yanlış anlaşıldıysa kusura bakma sen de, isteyerek değil ikisi de. Üçüncüsü internet üzerindeki yazışmalarda yanlış anlaşılma ve karşıdaki kişinin yaşı başı ile ilgili söylediklerine de katılıyorum, ama ben otuzu geçtim, pek okumuş değilim ara sıra kitap falan okurum, kısaca ben böyle.

Konuya gelirsek, ben skydrive ya da mail sisteminin işe yaramadığını söylemedim. Tasdix işe yarıyor dedim. Tasdix işe yarıyor demek mail sistemi yaramıyor demek değildir. Dolayısıyla birisi çıkıp da "mahkemede kanıt olur kendinize atılan mail" derse "emin misin?" diye soruyorum. Ben değilim çünkü. Emin olmadığım ve yaptığım şeyleri riske atmadığım için tasdix kullanıyorum ve tavsiye de ediyorum soranlara. Durum budur.

Mahkemeleri madem biliyorsunuz, o zaman her türlü şeyin hakimin dudaklarının arasında olduğunu da bilirsiniz. Bilmiyorum gerçekten tasdiklemeye ihtiyacı hissettiğiniz ve çalınmasından korktuğunuz bir ürününüz oldu mu ama ben konuyu zorlamak derken şundan bahsediyordum barışferah;

Diyelim ki sen çok iyi olduğuna inandığın bir senaryo yazdın ve çalınmasından/araklanmasından korkuyorsun. Şimdi bu senaryoyu birilerine göstermeden önce kendine mail mi atarsın yoksa notere mi gidersin? Soru bu. Profesyonel bir çalışanın kendine mail atma riskine gireceğini ben sanmıyorum çünkü. Noter ile tasdix aynı vazifeyi yapıyor ve ben eserine güvenen kimsenin mail ile içinin rahat ettiğine inanmam, mutlaka notere falan gidiyordur, kanunen kendini garantiye alıyordur ondan sonra sen sağ ben selamet. Böyle bir eseriniz varsa siz de aynısını yaparsınız bana inanın. Kendime mail attım, şimdi Sinan Çetin'e gidiyorum diye düşünecek bir adam tanımadım ben hiç.

Benim için durum daha da basit aslında. Ben müzik yapıyorum ve yaptığım şarkıların hepsi kanal kanal mixlenmemiş haliyle bilgisayarımda. Başkasının aynı soundu tıpatıp çıkarma ihtimali 2010-2011 sezonunda Kasımpaşa'nın şampiyon olma ihtimalinden daha az. Ben direk kasayı versem bilirkişi isteyip hoop alayını fıslatırım. Ama yine de binbir türlü şerefsizlik var niye kendimi 3-5 liraya garantiye almayayım. Benim müziği yaparken yaktığım elektrik parası tasdix'in aldığından fazla kesin, niye bunun muhasebesini yapayım. Ben diyorum ki kimse yapmaz. Sizin olsa siz de yapmazsının, konuyu zorlamak dediğim şey budur. Ha yoksa kanuni olarak tartışalım tabi olur mu olmaz mı başka ne gibi yöntemler olur falan filan ama iş ciddiye bindi mi herkes noterin kapısında sıra bekler. İşte tasdix sizi notere gitmekten kurtarır, olay budur.

Tamam en sonunda aynı kulvara girdik. Yazmışsın ki senaryoyu göstereceksin kendine mail mi atarsın yoksa tasdix vs. mi yaparsın demişsin. Zaten orada 100% haklısın. Ben daha önce de yazdım eğer senaryo bitmiş göstermeye hazırsam ne tasdix paklar, ne mail giderim telifini alırım zaten ya da bakarım tasdix doğru düzgün birşey (Veya benzeri sahiplen.com mudur nedir) onda yaptırırım. Benim bahsettiğim senaryoyu yazma aşamasında doğacak gereksiz maliyet. Üstüne üstlük bu benim fikrim ama ben hala daha çok güven duymuyorum ne yalan söyleyeyim, işte yavaş yavaş araştırmaya başladım bu olayları bakarım kafama yatar o zaman ki düşüncemle tekrar gelir yazarım. Ama dediğim gibi iş bitti, göstermeye hazır giderim notere parası neyse veririm açıkçası, ya da tekrar ekliyorum zamanla güven duyarım bu sahiplen veya tasdix'e o zaman onu kullanırım belki. Neyse en sonunda anlaştığımıza sevindim (yani umarım anlaşmışızdır). Ayrıca yazılarımda birini kırdıysam, kızdırdıysam özür dilerim.

Bu arada TürkTrust diye bir marka daha var ama tam çözemedim bunun olayını. Türk Silahlı Kuvvetlerine ait olması insana bayağı (Bayağı bayağı bayağı...) güven verdiği için sorayım dedim. Sitesinde Tilia adlı programı var ve bunlarda Tasdix veya Sahiplen'de olduğu gibi kontör uygulaması yerine direk programa para ödüyorsunuz gibi gözüküyor. Şimdi benim anlamadığım şu. Programa parayı ödeyip sonsuza kadar kullanabiliyor muyuz? Belli bir süresi mi var (1 sene, 2 sene vb.)? Yoksa hem programa, hem de her imzaya mı para istiyor? Bir de Tasdix'de 20 kullanım 100 TL olurken, bunda program 100TL+KDV olarak gözüküyor. Son olarak şunu da eklemek isterim, TürkTrust programlarını kullanan şirketlerin listesi (Neredeyse tüm bankaların kullanıyor olması da iyicene güven veriyor bana)

Bu cidden güvenilir bir şey belli. Bir imza 100 TL + KDV'dir bence. Alıyorsun paso kullanıyorsun. İmza çünkü...

tasdix falan ne kadar faydalı tartışılır. herif karakterin yada filmin adını değiştirdimmi tamam.çalındı gitti işte

Yahu ben o bir karakter değiştirdi de oldu bitti sanmıyorum. Yoksa bütün korsancılar kitapların 1 kelimesini eksik basarlar, filmlerin ortalarından gereksiz bir plan vs. çıkarırlar, müziklerin başlangıç veya bitişlerinden biraz keserler. Neden kendilerini riski atsınlar ki iş bu kadar kolaysa?

Tasdik ettirdiğiniz bir eserin çalındığına inanıyorsanız yapmanız gereken dava açmaktır. Dava açtığınızda hakim bilirkişi raporu isteyecektir. Bilirkişi tasdik edilen eserle çalındığı iddia edilen eserleri inceleyecek ve nedenleriyle birlikte çalıntıdır veya değildir diyecektir.

karar da bilirkişi raporuna göre çıkacaktır. Bilirkişiler eserin çalıntı olup olmadığını incelerken isimlere harflere vs değil eserin genel anlamda yapısına bakarak karar verirler. yani tasdik edilmiş bir eseri değiştirerek kullanmak öyle kolay değil. Ortalama zekaya sahip birisinin aynı eser olmadığını düşünecek kadar değiştirmek gerekir.

Merhabalar. Forumdaki ilk mesajım.Kendi gördüğüm bir olaydan tecrübe ile şunu söyleyebilirim ki hiçbir yönetmen ve yapımcı senaryo çalma yoluna gitmeyi tercih etmez. Neden ? Çünkü eğer senaryo birşekilde tasdikli ise, o filmin tüm hasılatını senaryo sahibi mahkeme aracılığı ile alır. Senaryonun değeri 50 bin lira ise, filmin hasılatı 500 bin lira ise, o 500 bin lirayı hatta daha fazlasını tazminat olarak alır senaryo sahibi. Filmin ismi, olayların akışı hatta filmin içindeki bir replik bile buna dahildir. Eğer senaryo tasdikli ise senaryonun çalınması senaristin işine gelir. Çünkü mağdurdur ve yasalar onun yanındadır.

Tasdix.com a gelince, bu bir zaman damgası sistemidir. Ve tasdix.com un noter ile aynı etkiyi gösterdiğini biliyorum. Kendim de tasdix.com u kullanıyorum. Tasdix.com da tasdix ettirdikten sonra zaman damgası dosyasını alıp arşivliyorsunuz. İşte bu kadar.

Yine tekrar etmek istiyorum. Senaryonuzu tasdik ettirdikten sonra yapımcılara rahat şekilde götürebilirsiniz. Hiçbir yapımcı 50 bin lira ödemek yerine iflas etmesine ve hapise girmesine sebep olacak bir girişimde bulunmak istemez. Ha banka soymuşsun ha senaryo çalmışsın, temelde aynı şeylerdir.

Müsadenizle bir-iki sorum var.

1- Türkiye'de hangi senaryoya 50.000 TL ödenmiştir? Yani bu rakam örnek olmalı. Bir senaryodan 50.000 TL kazanan kaç senarist var?

2- Verdiğiniz 50.000/200.000 oranı yine örnek değil mi? Yani çalınmış eserin ne kadar maddi getirisi olabileceğini nasıl hesaplıyoruz? Türkiye'de hukuğun nasıl işleyeceğinin her zaman bilmek mümkün değil. Arabanız kazada pert olunca dahi sigorta ettirdiğiniz bedeli değil, o anda piyasadaki değerinin ortalamasını alıyorsunuz. Bir "maddi kayıp" söz konusu ise bunu belgelemeniz gerekli. Yani sizin aracınız yanarsa ve taksici vb değilseniz buna yol açan kişinden ancak ve ancak taşıtın o anki piyasa değerini alabilirsiniz. Artık kaç yıl sonra olursa onu bilemem. Yorumları böyle olan bir hukuk sistemi, sonradan çalıntı olduğu ortaya çıkan bir senaryo için nasıl olur da filmin tüm gelirini ödetir? Normalde filmin tüm geliri senariste gitmediğine göre? Yani bu rakamlar ancak ve ancak olay bazında belirlenir olmalı. Yani piyasayı silip süpüren bir filmin senaryosu size ait çıkarsa 10.000 TL ile de yetinebilirsiniz.

3- Türkiye'de bildiğiniz bir senaryo/metin yazarlığı sendikası ya da odası var mı? Dernek demiyorum çünkü statüsü farklıdır. Hollywood'da SAG üyesi bir senaryo yazarının isteyebileceği minimum rakam bellidir (50.000 dolar idi). Bu türden bir "cemiyetçe belirlenmiş senaryo bedeli" söz konusu değilse bizde hukuk o senaryonun bedelini neye göre belirleyecek? Yani senaryonuz çalınmışsa ve bilirkişi bunu doğrularsa alacağınız bedelin ne olacağı nerede yazılı? Senaryo yazarı ile yapımcı arasında bir anlaşma olmadıkça bunu nasıl bilebiliriz?

4- "Çalma" veya "intihal" kavramlarının sübjektif olduğunu düşünürsek bunlar ne işimize yarar? Zaten bir senaryoyu birebir alıp kopyalayan birisi geri zekalı olmalıdır. Herkes değişiklik yapacak, karakter ekleyecek, zamanı mekanı ya da elbette diyalogları değiştirecektir. Ana olay çatısı aynı kalsa bile söz konusu eylem "rip-off" yani "apartma" olabilir. Adamı yaratıcılık eksikliği ile suçlarsınız ama sinema ve edebiyat tarihi binlerce örnek dolu. Adam "esinlendim, güncelledim" dediği anda bunun "hukuki anlamda çalma eylemi" olduğunu nasıl kanıtlayacağız?

Benim bildiğim ve gördüğüm kadarıyla bu ülkede nadir olan durumlar haricinde iş alıp götürenin yanında kalıyor. Elbette dediğim gibi adam geri zekalı ise bu çalma işlemini beceremiyor ama her seferinde hırsız da bir şeyler öğreniyor. Yani fikirleriniz "bence" rahatlıkla alınıp üzerinde oynanarak çekilebilir. Bu noktada ABD piyasası ve sektörü gibi oturmuş, kanunu kuralı ve ahlakı olan bir yer değil Türkiye hala.

Merhabalar. Forumdaki ilk mesajım.Kendi gördüğüm bir olaydan tecrübe ile şunu söyleyebilirim ki hiçbir yönetmen ve yapımcı senaryo çalma yoluna gitmeyi tercih etmez. Neden ? Çünkü eğer senaryo birşekilde tasdikli ise, o filmin tüm hasılatını senaryo sahibi mahkeme aracılığı ile alır. Senaryonun değeri 50 bin lira ise, filmin hasılatı 500 bin lira ise, o 500 bin lirayı hatta daha fazlasını tazminat olarak alır senaryo sahibi. Filmin ismi, olayların akışı hatta filmin içindeki bir replik bile buna dahildir. Eğer senaryo tasdikli ise senaryonun çalınması senaristin işine gelir. Çünkü mağdurdur ve yasalar onun yanındadır.

Daha geçenlerde "Sıla" dizisinin çalıntı olduğu ortaya çıktı. Hem de dediğiniz gibi telif hakkı noter ile belirlenmiş bir eserden. Ayrıca davayı açan kişi de en az bu dizinin yapımcıları kadar finansal desteğe ve tanıdıklara sahip. Bu da sadece bilinen ve ortaya çıkarılabilen bir örnek, kim bilir davası süren veya finansal desteği ve tanıdığı olmadığı için bu davayı kaybeden kim bilir kaç kişi vardır. Türkiye'de -özellikle telif hakkı söz konusu olduğunda- yapımcılar da en az halk kadar kural tanımaz. Yani korsan-korsan diye ağlıyorlar ama kim bilir kaç kişinin hakkını yemişlerdir şu ana kadar. O yüzden bir yapımcı vs. görüşmeye gidildiğinde senaryonun kopyası üzerine gördüm şeklinde imza vs. almak da bir yöntem olabilir. En azından bir görüşme olduğuna dair kanıt.

Sevgili Fulgura,

Bu konuda uzman olan bilirkişi, senaryonun çalıntı olduğunu söylediği anda tazminat almaya hak kazanırsın. Hem senaryonun değerini hem de onun üstüne belli bir tazminat bedeli alırsın. Hakimi ayartmaları durumunda AIHM'e gidersin. AIHM, kimsenin gözünü yaşına bakmaz, basar tazminatı.

Daha önceden ismi tasdik ettirilmiş ( sadece filmin ismi ) bir film aynı isimle çekilecekken filmin isminin tasdik ettirildiği öğrenilip derhal yeni isim bulundu. Bu panik sürecini ve o gerilimi ben birebir yaşadım. Senaristlerin, yönetmenin ve yapımcının buna nasıl önem verdiğini kendim görmesem bende derin şüpheler taşıyabilirdim.

Gelelim Senayo bedeline. 4 milyon gişeli bir filmin senaryosunun bedeli ( sıkı dur ) yaklaşık 300 bin TL dir. Eğer sen orta seviyeli bir senaryo ile yapımcının kapısını çalarsan sana vereceği para 10 bin TL civarıdır. Ama senaryon yapımcıyı sarsarsa, sana proje ortaklığı bile teklif edebir. Bu durumda gişeden %4 alırsın. Türkiyede ilk gün 1 milyon dolar gişeli filmler olduğunu hesaba katarsan, senaryonun bedelinin nerelere varacağını sen tahmin et.

Merhabalar. Forumdaki ilk mesajım.Kendi gördüğüm bir olaydan tecrübe ile şunu söyleyebilirim ki hiçbir yönetmen ve yapımcı senaryo çalma yoluna gitmeyi tercih etmez. Neden ? Çünkü eğer senaryo birşekilde tasdikli ise, o filmin tüm hasılatını senaryo sahibi mahkeme aracılığı ile alır. Senaryonun değeri 50 bin lira ise, filmin hasılatı 500 bin lira ise, o 500 bin lirayı hatta daha fazlasını tazminat olarak alır senaryo sahibi. Filmin ismi, olayların akışı hatta filmin içindeki bir replik bile buna dahildir. Eğer senaryo tasdikli ise senaryonun çalınması senaristin işine gelir. Çünkü mağdurdur ve yasalar onun yanındadır.

Daha geçenlerde "Sıla" dizisinin çalıntı olduğu ortaya çıktı. Hem de dediğiniz gibi telif hakkı noter ile belirlenmiş bir eserden. Ayrıca davayı açan kişi de en az bu dizinin yapımcıları kadar finansal desteğe ve tanıdıklara sahip. Bu da sadece bilinen ve ortaya çıkarılabilen bir örnek, kim bilir davası süren veya finansal desteği ve tanıdığı olmadığı için bu davayı kaybeden kim bilir kaç kişi vardır. Türkiye'de -özellikle telif hakkı söz konusu olduğunda- yapımcılar da en az halk kadar kural tanımaz. Yani korsan-korsan diye ağlıyorlar ama kim bilir kaç kişinin hakkını yemişlerdir şu ana kadar. O yüzden bir yapımcı vs. görüşmeye gidildiğinde senaryonun kopyası üzerine gördüm şeklinde imza vs. almak da bir yöntem olabilir. En azından bir görüşme olduğuna dair kanıt.
Şunu da unutmamak lazım. Piyasada bazen insanlar birbirlerini suçlayarak prim yapmaya çalışırlar. Yani çamur at izi kalsın. Benzer bir hikaye yazan birisi isim yapmak için diğerlerine çamur atabilir. Ya da birbirini sevmeyen iki yönetmenden birisi diğerini küçük duruma düşürmek isteyebilir. Yani birisi "Sıla dizisi çalıntı" dediyse ( ki çalıntı olabilir gayet tabi ) o kişinin dediği hemen bizim gerçeğimiz olmamalı.

Bir noktada çok haklısın. Yapımcıların hak yedikleri doğrudur. Biz de sistemi yerine oturtacak ciddi bir kuruluş eksikliği var.

Sıla ve adı birebir aynı olma durumlarını anlıyorum ve zaten o gibi durumlarda pek tartışılacak bir durum yok. Geri zekalılık diye kastettiğim bu zaten. Buna karşın ortada orijinal diye görülen onca metin ve senaryo var ve bunların zamanında bir ajansa, yönetmene, kanala, hatta üniversitede hocasına verdiği metinden türetildiğini iddia eden de onca adam var. Bu durumda hiçbir hak olamıyor. Yani bilirkişi olsa hangi kriterlere göre çalıntı ya da değil çizgisini çekecek? Yaratıcılık barındıran tüm alanlarda (kitap, film, müzik vb) bu sorun belirsiz. En belirgin hali müzikte çünkü daha matematiksel olarak orijinalle kıyaslama yapılabiliyor. Daha önce burada konuşmuştuk. Ama "öykü" içeren bir durumda bu nasıl olacak?

İnsan hakları mahkemesine bu konuda gidilebilir mi bilemiyorum. Tüm iç hukuk yollarını tüketmeniz lazım. Yani bizde bir mahkeme "değildir" dedi mi o aşama kapanabilir. AB mahkemelerine giden bu türden bir uygulama duymadım. Bu işin yurtdışında, esasen de ABD'de nasıl yürüdüğünü iyi biliyorum diyebilirim ama Türkiye'de bana zor geliyor. Yer gök korsan doluyken hem de... Benim çalıntı olduğunu bildiğim bir esere (kitap) bilirkişi orijinal dedi. Yani "işin doğası gereği" burada belirsiz bir durum var. Hırsız biraz akıllı ise sanatçının işi zor.

Bugüne dek sayısız film izledim. Bazen aralardaki benzerlikleri yakalıyorum ama bu ne derece suç olabilir kestirmek mümkün değil. Daha geçen gün V. Laforet'in yeni Canon ile çektiği kısa film daha önce bir amatörün çektiği bir filmin neredeyse birebir üzerine kurulu. Hollywood tarihinde de bunun örnekleri var. Bkz. K-Pax

Bu konunun pek cok yonuyle ve de etrafli bir sekilde didik didik edilmesinden dolayi cok memnun oldum.

Bu konuyu google da ararken FF de de ayni konunun acildigini gordum cok yerinde olmus

Tartisilanlara fazla ekleyebilecegim bir sey yok.

Bunun benzeri bir isi http://www.myfreecopyright.com " onclick="window.open(this.href);return false; sitesinin de ---ilk 100 eseriniz icin ucretsiz olarak--- yaptigini gordum.
sss lerini ( http://myfreecopyright.com/frequently_asked_questions " onclick="window.open(this.href);return false;) de inceledim.

Bizdeki mahkemeler bu ingilizce siteyi ne derece dikkate alirlar/ Kanitlarin Turkce ye cevirileri astari yuzunden daha pahaliya mi gelir onlar da ayri bir sekilde degerlendirilmeli tabii ki

Ama bunlarin bilinmesi biz de de bu konunun etraflica tartismasina yol actigi icin bir gun boyle ucretsiz bir hizmetin bir "sosyal sorumluluk" cercevesinde Turkiyede acilmasini tetikleyecegine inaniyorum