Spidervis emeğine sağlık video olsa bir program üzerinde anlatsan bildiklerini mükemmel olur.

herkesin en mutesekkir kalacagi paylasim bu olur herhalde.

Netflix, miksaj için kullandığı standart ayarlarını değiştirdi. Ayrı başlık açmak yerine burayı uygun gördüm, çünkü gördüğüm kadarıyla bir çok genç arkadaşın hayali artık Hollywood değil, Netflix. Sesleri de belki ona göre ayarlamak isterler.

Yeni standartta, takribi 10 yıl geriye gidiyoruz. Ortalama ses yüksekliği -27 LKFS +/- 2 LU dialog-gated şeklinde olacak. Maksimum peak ise -2db. Bunun Türkçesi, dinamikler için ayrılan alan genişliyor. Yani en yüksek ses ile en alçak ses arasındaki oran büyüdü. Netflix'teki ses teknoloji müdürünün dediğine göre ise, dinamik alan genişlese de, kullanıcılar bu alanın tamamını kullanmak zorunda değiller. En iyi show'lara bakıldığında dinamiklerin daha dar bir alanda kaldığını söylüyor. İngilizce detaylar şurada:
https://www.pro-tools-expert.com/home-page/2018/8/23/has-netflix-turned-the-clock-back-10-years-or-is-their-new-loudness-delivery-spec-a-stroke-of-genius

Nugen Audio firması buna hazırlıklı olarak Vis-LM programında iki adet preset belirlemiş. Yakın zamanda iZotope da benzer bir ekleme yapacaktır diye tahmin ediyorum. Yani bu preset'ler sayesinde filmin sesi netflix standartlarına uygun mu değil mi diye kolayca test edilebilinecek.

''Yeni standartta, takribi 10 yıl geriye gidiyoruz. Ortalama ses yüksekliği -27 LKFS +/- 2 LU dialog-gated şeklinde olacak.''

Bu gerçekten dikkat edilmesi gereken bir parametre. Netflix'in yanında mesela youtube da -13 DBLUFS/DBLKFS istiyor.

DBLUFS ile DBLKFS tamamiyle aynı şeyler.

DBLUFS'i biraz açmak gerekirse;
DB Loudness Unite Full Scale. Yani kabaca tüm süre boyunca akan sesin dijital DB ortalaması gibi bir şey diyebiliriz. Bu ölçüm için genel miksimizi baştan sona oynatmak ve bu değere bakmak gerekiyor.

DBLKFS'in açılımı ise DB Loudness K-Weighted Full Scale

Maksimum Peak ise ses dosyası içinde sesin en yüksek olduğu andaki ulaştığı DBFS.

Bu ölçümleri bedava olarak ''Youlean Loudness Meter 2'' isimli yazılım yapabiliyor. Pro versiyonu almadan Maksimum Peak ve DBLUFS ölçmek mümkün.

Benim tavsiyem, final miksi bittikten sonra dinamik işlemcileri kullanmak. Sorun sadece Maksimum peak levelde ise bir limiter koyarak outputu -2 db'de sabitlediğimizde bu sorun çözülebilir.

Esas uğraş DBLKFS/DBLUFS değerini tutturmakta olabiliyor. Çünkü bu değer düşük ya da yüksek kalırsa yayın yapılacak platform kendi algoritmasıyla sesi yükseltmek için bir maksimize işlemi, ya da gerekiyorsa düşürmek için bir sıkıştırma işlemi yapıyor. Bu da maalesef dinamik alan, sesin tonu gibi şeylere direkt etki edip ses tasarımımızı bozabiliyor. Yani finaldeki değerlere dikkat etmeden upload yaptıktan sonra ''e benim sesim böyle değildi?'' sorusunu kendi kendinize sormanız kaçınılmaz bir son olabilir.

DBLKFS düşük kalıyorsa sinyal zincirinde en sona koyacağınız bir maksimizer ile çözülebilir. maksimizerler temel olarak iki parametreye sahiptirler. threshold ve output celling (bu isimler marka/modele göre farklılık gösterebilir) Thresholdu düşürdükçe ortalama DB'yi yükseltmiş oluruz. Bunu ideal değere getirmek için de sonrasına yukarda değindiğim gibi bir limiter koymak çözüm olacaktır. Ancak limiter -2 db'yi geçen peak noktalarını düşüreceği için DBLKFS'de çok küçük bir düşmeye uğrayabilir. Bunun sonrasında maksimizerdeki threshold'u çok az daha düşürmek gerekli olabilir.

DBLKFS yüksekse de maksimizerdeki outputu kısarak ortalamayı bulmamız mümkün. O zaman da maksimum peak noktası düşebilir. Ancak maksimum peak noktasının düşük olması pek de büyük bir dert değil, zaten sesin en yüksek olduğu yani peak yaptığı anın maksimum olabileceği seviyeyi veren bir değer bu. altında kalması sorun teşkil etmeyecektir.

Bunlar karışık gibi görünse de bir kaç kere uygulandıktan sonra hakim olmanın mümkün olduğu konular. Sadece şuna dikkat etmek lazım, bu tarz dinamik işlemcilerle çok büyük değerleri ortalamaya getirmeye çalıştığımızda distortion, dijital harmonik bozulma gibi sesin tınısına etki eden değişiklikler olabilir. Uyguladıktan sonra duyum olarak birşeylerin yolunda olmadığını düşünüyorsanız ilgili ve tecrübeli birine danışmanızda fayda var diye düşünüyorum.

Bir diğer alternatif de her zaman şu, bu finaldeki dinamik işlemcileri uyguladığımız bir versiyonla birlikte uygulanmamış bir versiyonu da upload etmek. Daha sonra ikisini de dinleyip/izleyip hangisinin daha iyi olduğuna karar vermek mümkün. Neticede yayın yapan servisler sese etki ediyor dedik ama bu yaptığımız işlemler de sese etki ediyor. Ortalamaya yakın bir yerlerdeysek ve müdahale ettiysek bu hissedilmeyecektir ama genele etki eden büyük değişimleri dinamik işlemcilerle yapmanın her zaman riski var.

Aslında bu konu ile ilgili ders niteliğinde bir sunum yapılabilir. Çünkü çok önemli bir konu. İyi çekilmiş filmler ses miksajı bilgi yetersizliğinden dolayı mahvedilebiliyor. Bir başlık açılıp o başlık altında duyuru yapılıp belli bir tarihte bir sunum yapılır ve isteyenler de katılıp daha iyi bilgiler alabilir. Çünkü bana öyle filmler geliyor ki senaryo çok iyi, film de gayet iyi çekilmiş ama işi bilmeyen bir ses mühendisi filmi berbat etmiş ve düzeltmek mümkün olmadığı için bütün mikse baştan başlamam gerekiyor. Filmi çekenler için hem ekstra bir maddi külfet hemde zaman kaybı oluyor. Bu sebeplerden dolayı bu konu ile ilgili bir sunum yapılabilse çok verimli olabilir.

Film çekenler için de naçizane tavsiyem ses miksajı yaptıracağınız kişiyi dikkatli ve bilerek seçmeniz.

İlk mesajımdan bu yana iki buçuk yıl geçmiş, ben videoyu bugün yayınlıyorum. Bu birinci bölüm.

İkinci bölümdeki planım da hazır ancak bunu önden gösterip yorum almak istedim. Anlatımımda sorun gördüğünüz, zor anladığınız, anlayamadığınız yerleri yazın. Sonra bunları da dikkate alarak devam ederim.

@spidervis
Studio One dışında ses miksajı için mümkünse örneğin  sadece premiere'i olan ve de premiere kullananlar için premiere arayüzünden de anlatım rica edecektim

@aysegul not ettim ancak buna kısa sürede değil, belki bir ay kadar sonra yanıt verebilirim.

@spidervis
Teşekkür ederim. Ne zaman fırsat bulabilirseniz,
mümkün ise Audition bile kullanmaksızın
emeğinize sağlık

İkinci bölüm de yayında. Bu kez clipping, desibel, noise floor ve headroom gibi konuları açıklamaya çalıştım.

Bu seri çok önemli. Defteri kalemi elinde heyecanla bekleyen öğrencilere döndüm:)

Kısaca EQ'yu tanıttıktan sonra, televizyon ve telefon efekti verme, ses farklı odadan geliyormuş gibi yapma gibi basit yöntemleri anlattım.

@paciente hocam ben bu hafta özel işlere dalıp, ikinci videonun sonunda verdiğim sözü unutmuştum açıkçası. Dün senin mesajı görünce aklıma geldi, hemen yetiştirmeye çalıştım. Biraz özensiz oldu kusura bakmayın. Anlayamadığınız yerde yardımcı olurum buradan.

Eq’da bir dialog sesinin nasıl düzeltileceğini ve dialog kurgusunu anlatan bir video faydalı olur diye düşünüyorum.

Kendi filminin sesini kendi yapmak zorunda olanların kanayan yarasına değinen önemli bir başlık. Takipteyim, teşekkürler.