Merhabalar.
Delay efekti genellikle ''eko'' olarak dile getirilen yankı simülasyonlarıdır.
Öncelikle bu zamanla ilgili bir efekt olduğu için temel birimi saniye cinsindendir. (Bu müzik prodüksiyonlarında bar ve beat kavramlarıyla da kullanılabilmektedir, buna birazdan değineceğiz. ancak sinemadaki kullanımı saniye cinsinden olacaktır.) İnsan kulağı 50 ms'nin altındaki yankıları ayırt edemez. ancak 50 ms üzerine çıkan bir gecikmeyi anlamamız mümkün olmaktadır.
Delay denen efekt özellikle sanrısal efektler, çığlıklar, bağırmalar, düşük zaman ayarıyla kullanıldığında dış sesler (reverb benzeri derin bir etki yaratması için) gibi ihtiyaçlarda karşımıza çıksa da yaratıcı bir hayalgücü ile bir çok yerde efektif olarak kullanılabilir.
Temel olarak delay efekti için bir sesin ayarlanmış süre periyodları ile istenildiği süre boyunca tekrarlaması ve giderek sönümlenmesi diyebiliriz.
Delay kullanımını daha etkin hale getirmek için delaylerin üzerinde bulunabilecek bazı kontrol parametrelerinden bahsedelim:
Delay Type:
Bu delayin nasıl bir karakterde olacağıdır.
Mono: sağ ve sol kanallar tamamen aynı zaman ve etkide yankılar yaratırlar. Epey tekdüze bir netice verir.
Stereo: sağ ve sol kanallardaki yankılar arasında insan kulağının zor ayırt edeceği milisaniyelerde farklılıklar oluşur. bu delayleri ayrı olarak idrak etmesek de daha geniş ve hacimli şekilde algılamamıza sebebiyet verir.
Ping Pong: Bu delay türünde yankılar bir sağdan bir soldan gelecek şekilde organize edilmiştir.
Delay Time:
Bu kullanılan yazılımın ayarlamalarına göre karşımıza bar/beat ya da seconds/miliseconds olarak çıkar. Bar/beat müzik prodüksiyonlarında şarkının temposuna göre (BPM) 1 vuruşluk, 2 vuruşluk, üçleme (triplet) gibi tartımsal değerlerde gecikmeler verir. Seconds/miliseconds seçeneği ise isminden de belli olacağı üzere, yankıları istediğimiz milisaniye veya saniyede organize etmemize olanak sağlar, sinemada ses kurgusunda çok daha kullanışlıdır.
Feedback: İstenilen zaman periyoduna ayarlanmış bir delay efektinin ne kadar süreyeceğini belirlemek için kullanılır. Bu kullanılan cihaz ya da yazılıma göre değişik değerlere sahip olabilir. feedback sonuna kadar açıldığında teoride sonsuza kadar sürecek bir efekt yaratılır. ancak kendini her tekrar eden ses de tekrar bu efekte gireceği için ses giderek büyür ve sonunda ona da feedback dediğimiz dönüşlere yol açar, istenmeyen bir şeydir. Genellikle en düşük ayarı bir tekrar yapacak şekilde tasarlanır.
Wet/Dry (mix): Bu seçenek de gerçek ses ile efekt yani yankı olan seslerin ne oranda karışacağının ayarıdır. Mesela 0'dan 100'e kadar bir ayar aralığı verilmiş bir efekt cihazında 0 yankıların sesinin hiç çıkmaması demek oluyorken 100 ise gerçek sesin hiç duyulmayıp ilk yankıyla birlikte sadece efektlerin duyulacağı anlamına gelir.
En verimli kullanım çeşidir paralel dediğimiz kullanım çeşidirir. Ses kanalını bir tane daha kopyalayıp kopya kanala delay açmak ve mixini sonuna kadar getirmek şeklinde uygulanır. Böylelikle gerçek ses bir kanaldan gelirken delayler bir başka kanaldan gelir. onları ayrıca efektlendirmek, yer yer ayrıca ses otomasyonu yazmak gibi artılar sunar.
Daha gerçekçi bir kullanım için delayin arkasından bir miktar reverb kullanmak çoğu zaman önemlidir. Efektteki kuruluğu giderir ve daha derinden bir duyum yaratır.
Film müziği, ses tasarımı ve miks gibi konular ile ilgili her türlü yardıma açığım.
İletişim: [email protected]