Kuantum bulunduğundan beri Laplace'ın Şeytanı geçerliliğini yitirmiş durumda çünkü kuantuma göre madde aynı anda birkaç yerde olabilir ve maddeyi gözlemlediğiniz anda davranışı (ve zaman zaman yeri de) değişir.

Ama çok sürükleyici kitap, ben severek okudum.

Ben hiç sevmedim. Çok basit. Çocuk yazmış sanki u kitabı.

---spoiler----

Adamımız olacak olayları önceden görebiliyor. Peki nasıl? Olayın bileşenlerini bildiği için. Bir olayın bileşenlerini biliyorsanız olayı da bilirsiniz. Ama düşünemediği şey şu; bir bileşeni ile var eden milyonlarca ve hatta sonsuz sayıda bileşen vardır. Daha önce de örneğini vermiştim. Bir adamın parayı havaya fırlatan parmağının o anki gücünü bilebilmek için o an uyguladığı gücü ilmek gerekir. Bu gücü bilmek için sabah ne yediğini bilmek gerekir. Sabahki besinlerin ona ne kadar güç verdiğini bilmek için hepsinin kalorisini bilmek gerekir. O kaloriler için sütü oluşturan ineğin yapısını, ineğin sütü verirkenki psikolojisini, o psikolojiyi etkileyen etmenleri vs. vs. vs. Yani big bang'e kadar gitmek gerekir. Ama adam bunu yapmamış. 6 tane bileşeni bilmekle olayın da bilineceğini göstermiş.

Yani o yüzden direkt bir çocuk kitabı gibi olmuş.

---spoiler---

Laplace'ın Şeytanı kavramını anlayabildin mi mordevrim sen? Bence anlamadın tam olarak. Kitapda tam da dediğin şekilde, o kadar basit hesaplanamayacağından bahsediyor zaten.

Spoylar

Hesaplanamıyor ki adam ta en sonunda kazanıyor bu yetiyi. Laplace'ın Şeytanı'na dönüşerek.

Laplace şeytanının, benjamin libet'in, determinizmin yüksek lisansını yaptım ben. kitapta nasıl anlatıyor bunu. Hep eksik anlatıyor.

Ve ayrıca "o kadar basit" diye bir şey yok. Bir olayı bilmek için big bang'e kadar tüm bileşenleri bilmek de yetmiyor. Big bang'in ne olduğunu anlamak ve öncesini de bilmek gerekiyor. Yani, bu sonsuzluğa gidiyor. Ve bunun için de tanrı olmak gerekiyor. Laplace şeytanı o yüzden kuru bir tahayyülden başka bir şey değil. Şu anki fiziki boyuta sıkışmışlar için küçük bir ütopya o kadar.

Laplace'ın Şeytanı ne der? Evrendeki her bir atomun yerini ve momentumunu bilirsen, geleceği görebilirsin. Al hatta sana Laplace'ın ağzından tam metin:

"We may regard the present state of the universe as the effect of its past and the cause of its future. An intellect which at a certain moment would know all forces that set nature in motion, and all positions of all items of which nature is composed, if this intellect were also vast enough to submit these data to analysis, it would embrace in a single formula the movements of the greatest bodies of the universe and those of the tiniest atom; for such an intellect nothing would be uncertain and the future just like the past would be present before its eyes."

Şimdi bunun Big Bang'le ne alakası var?

Ayrıca Laplace'ın Şeytanı'nın ütopya olduğu yukarıda da dediğim gibi günümüzde biliniyor. Bir atom aynı anda iki yerde olabileceğinden teori tamamen çöküyor.

Evren nasıl oluşmuş? Nerede oluşmuş? Bileşenleri ne? Peki o bileşenlerin geçmişi ne? O geçmişin bileşenleri ne?

Şimdi bunun big bang'le nasıl alakası yok? Sen anlamamışsın bu olayı. Biraz daha araştır lütfen.

?

Yorum yapmayacağım bunun üstüne.. Evren nasıl oluştuğundan kime ne? Ben başka bir şeyden bahsediyorum diyorsan olabilir evet de bu teoride ona yer yok. Sana yukarıda Laplace'ın metnini de verdim, kendi ağzından bu teoriyi bu cümlelerle atmış ortaya, adam söylememiş, sen hâlen bunlar lazım diyorsun. Yaz gugıl translate'e gör (gerçi o bir alaka kurabilir).

Ben de diyorum ki işte evrenin kurallarını bilebilmek için evrenin ne olduğunu bilmen gerekir. Öyle atomların yerini bilmekle olmaz. Dediğin gibi davranışlarını da bilmek gerekir. Ve bunun için evreni bilmek gerekir, nasıl oluştuğunu, hangi bileşenlerden meydana geldiğini vs. O davranışları ancak o zaman bilebilirsin. İngilizce metinden de hiçbir şey anlamadım. google da anlamadı.

Şimdi anladım ne dediğini ama katılmıyorum. Yani hepsini bilmene gerek yok. Kuvvetleri bilmen yeterli. Kuvvetlerin oluşumunu bilmen şart değil. Yani yerçekimini sağlayan şeyin ne olduğu günümüzde bile kesin olarak bilinmemesine rağmen şiddeti ve kuvvet yönü bilinir ve her noktada hesaplanabilir.

Ama Laplace'ın Şeytanı şurdan tutsan burdan dağılan bir yöntem, her tarafında doğruluk aramaya gerek yok. Düz mantıkla çok güzel geliyor ama kulağa.

Benim şöyle bir teorim vardı. Zihnin zamandan ve mekandan bağımsız bir enerji olduğuna inanıyordum. Ve teorime göre, hergün sayısal rakamlarına bakıp bunları hafızama kazırsam şöyle bir durum olacaktı. Bunu gelecek hafta da yapmaya devam edeceğim için, şimdiden zihnimde zaman sınırını aşıp, o rakamları okuyabilirim diyordum. Yani her hafta bunu yapan bir adam, gelecek haftanın rakamlarını kendi zihninden, ama gelecek zamandan okuyabilir mi? Bunu kitabı okumadan önce düşünüyordum, kitap da buna teğet geçiyor bir yerde. Fakat şöyle bir durum sözkonusu, benim sayısalı tutturunca bile oturup o rakamları ezberleyip hafızama kazımam lazım ki geçen hafta bunları görüp tutturmuş olayım. Peki ya bunu yapmazsam ne olur? Zaten kazanmışım, herşey değişip kazanmamış halime mi dönerim. Eğer öyleyse belki de böyle yaptım bile. Bunu senaryolaştırma fikrim vardı ama kitabı okuyunca vazgeçtim, kitap on adım ileri gitmiş. Hem de farkettiyseniz tam senaryolaştırılacak şekilde yazılmış, yavaş çekimler, çoklu son, kesmelerin bırakıldığı heyecanlı yerler vs.... Yakında gelir filmi...

Baco ,bu söylediğin şey için , heisenberg in zaman ve enerji belirsizliği türetimini incelemeni öneririm, madem buralardan açılmış konu,karanlık madde üstüne fikirlerinizi alalım.

Olasılıksız'ı okudum ve herşey öyle mantıklı geldi ki... Ne diyorsunuz?

İlk on sayfada uyudum her seferinde, eşim bitirdi ama galiba sormam lazım.

Şimdi anladım ne dediğini ama katılmıyorum. Yani hepsini bilmene gerek yok. Kuvvetleri bilmen yeterli. Kuvvetlerin oluşumunu bilmen şart değil. Yani yerçekimini sağlayan şeyin ne olduğu günümüzde bile kesin olarak bilinmemesine rağmen şiddeti ve kuvvet yönü bilinir ve her noktada hesaplanabilir.

Ama Laplace'ın Şeytanı şurdan tutsan burdan dağılan bir yöntem, her tarafında doğruluk aramaya gerek yok. Düz mantıkla çok güzel geliyor ama kulağa.

Yer çekiminin şiddetini ve yönünü bilsen de elmanın ne zaman düşeceğini bilemezsin. Sorun zamanla ilgili. Laplace, Benjamin Libet, Determinizm, Olasılıksız.. hepsi zamanla ilgili. Zaman ise aynen laplace gibi neresinden tutsan dağılan bir şey.

Aslında zaman denen şeyin doğasını anlarsak her şeyi anlayabileceğimizi düşünüyorum ben de. İlla her şeyin bileşenlerini bilmememiz gerekmiyor. Tek zamanı anlasak yeter.

İnsanın derdi zamanı kontrol etmeye çalışması. Baco'nun dediği zamandan mekandan bağımsız bir enerji ise zihin ya da ruh ya da her ne ise adı, zamandan daha ötede bir şeydir. Dolayısıyla zaman gibi önemsiz bir şeyi çok abartıyor demektir insanoğlu. Son kullanma bilinen buzdolabındaki domatesin ev kadınları üzerinde yaptığı baskıyı yapıyor modern insan üzerinde zaman. Çok saçma.