Film Jeneriği Hazırlarken Yapılan Hatalar
Önsöz
Jenerikten tek sorumlu yönetmendir. Yönetmeni yapımcı ve yapımcı firma denetlemelidir. Yönetmen yardımcısı, montaj veya alt yazıcı jenerik hazırlanırken yapılan hataları açıklayarak yönetmeni uyarmak zorundadırlar.
Yönetmen kafasına göre jenerik yazamaz. Jenerikte doğru bir şekilde yer almak, filmde emeği geçen kişilerin hakkıdır. Bu kazandıkları ücretten de önemlidir. Tarihe mal olacak hatalar yapılmamalıdır.
Diyelim ki uzun süren bir çekimde kameraman olarak bir çok kişi kullanılmışsa bunları sıralamak için yöntem geliştirilmelidir. Ya tecrübelerine göre, ya da ekipler halinde örneğin Kayseri çekim ekibi, İstanbul çekim ekibi gibi ayrımlar yapılabilir. Filmi katkısı bulunan kameramanlar üste yazılabilir. Ancak diyelim ki beş kameramanı ayrım yapmadan yazmak için tek yöntem vardır. Alfabetik sırayla yazarak bunu da jenerikte mutlaka belirtmek.
Jenerik yazarken Örneğin, Hayri ÇÖLAŞAN ismindeki kişi çektiği filmde yönetmen, yapımcı, senarist, kameraman, ışıkçı, sesçi olarak çalışıp, filmin çekiminden sonra montajını, efektlerini de kendi yapmışsa haklı olarak; "Bu bir Hayri ÇÖLAŞAN filmidir" veya "Bir Hayri ÇÖLAŞAN filmi" diye yazabilir.
Ama filmde yönetmenlik yapıp diğer görevleri ise uzmanlarına bırakmışsa o film kendisine ait olamaz, "Bu bir Hayri ÇÖLAŞAN filmidir" yazamaz.
Çünkü kamera arkasında çalışan her görevli mutlaka kendi yorumunu filme uyarlar. Bu doğaldır. O zaman da film bir kişiye ait olamaz. Telif hakları bile ne derse desin ki telif hakları sadece yasadır. Etik olarak film çalışan herkesin ortak üretimidir.
Örneğin kameramanlık mesleği sanat değildir. Kameraman kamerasını alıp yönetmen, senaryo, kurgu olmadan çektiği görüntünün hiç bir anlamı yoktur. Bu nedenden de kameramanlık tek başına anlamsız olduğundan sanat kabul edilmemektedir. Diğer kamera arkası meslekleri de böyledir. Bütün mesleklerin bir yönetmen ve senaryoya bağlı olarak çalışması sonucunda ortaya çıkan film sanattır ve sinema da bu nedenden güzel sanatların bir kolu olarak değerlendirilmektedir.
Jenerik hazırlarken de buna dikkat etmek gerekmektedir. Filme en çok emeği geçen meslekler jenerik sıralamasında baştan sona doğru yazılmalıdır.
Kamera arkasında çalışmayan, ama çalışan ekibe yardımcı olan meslekler ise daha sonra yazılmalı, en sona ise filme katkısı olan ama doğrudan çalışmayan yardımcılar, kaynaklar yazılmalıdır. Hatta bu kişi veya kuruluşlara sadece teşekkür yazılması da doğrudur.
Genelde Yapılan Önemli Hatalar
İsimler yanlış yazılmaktadır.
Örneğin, Hayri ÇÖLAŞAN yerine Hayri GÖLAŞAN yazıldığında, bu isim sinema tarihine bu şekilde geçmektedir. İnternet üzerinde arama motorlarında bulunamamakta, hatta benzeri bir isim varsa karıştırılmaktadır.
Unvan yanlış yazılmaktadır.
Prof. Dr. yerine Dr. yazmak o kişiye saygısızlık, jeneriği yazan için de bilgisizliktir. Bir tarih belgeselinde danışmanlık yapan kişiler arasında Prof. Dr. olan hoca durumundaki kişileri diğerlerinin arkasına yazmak, başta yazılan kişileri de rahatsız edecektir.
Meslekler yanlış yazılmakta, hatta uydurulmaktadır.
Örneğin Steadicam Operatörü için bu güne kadar Steadıcam Operator, Steadi-cam Operatörü, Steady Cam, Steadycam Operator yazılmaktadır. Oysa Steadicam kelimesinin doğru yazılışını bulmak zor değildir. Örneğin bazı filmlerde Destekleyici Yönetmen yazılmış, böyle bir kavram dünya sinemasında yoktur ve uydurulmuştur.
Kısaltmalar yanılış yazılmaktadır.
Örneğin; Yapım-Yönetim : Hayri ÇÖLAŞAN gibi bir kısaltma yapılmaktadır. Yapımcı : Hayri ÇÖLAŞAN ve Yönetmen : Hayri ÇÖLAŞAN şeklinde ayrı ayrı yazılmalıdır. Yapım-Yönetim Yard. şeklinde kısaltmanın nedenin yapana sormak lazım. Yard. kelimesi yerine Yardımcısı kelimesi arasında 6 harf var. Kısaltmanın anlamı var mı?
Kullanılan bir cihaza isim yazılmaktadır.
Örneğin; jenerikte Kamera : Hayri ÇÖLAŞAN şeklinde yazılmaktadır. Doğrusu şöyle olmalıydı. Kamera : Sony Dvw790Wsp, 16:9 Dijital Betacam. Hayri ÇÖLAŞAN kamera değildir, kameramandır. Kameraman - Hayri ÇÖLAŞAN doğru yazım şeklidir.
Çoğul yazıldığında ise bu hata yapılmamaktadır. Örneğin; Kameramanlar yazılmaktadır, Kameralar yazılmamaktadır.
Çoğul'dan bahsetmişken; Kameramanlar şeklinde yazım yanlıştır. Doğrusu Kameraman olmalıdır.
Jenerik hızlı geçmekte, okunamamaktadır.
Jenerik filmin bir parçasıdır, bunu unutmamak gerekir. Jeneriğin süresi de filmin süresine dahil edilerek film değerlendirilir. Jenerik çeşitli efektler kullanılarak aşağıdan yukarıya veya sağdan sola kayan yazı şeklinde kullanılmaktadır. Özellikle çalışanların fazla olduğu jeneriklerde, jenerik süresi uzadığından yazılar hızlı akıtılmaktadır. Oysa insan gözünün bir algılama, okuma süresi vardır. Hızlı geçen yazılar okunamamaktadır. Jenerik hazırlandıktan sonra normal hızda akıtılmalı ve kolayca okunup okunamadığı kontrol edilmelidir.
Jenerik yazı karakterleri zor okunmaktadır.
Jenerikte kullanılan yazı karakteri sinema perdesi veya ortalama televizyon ekran büyüklüğüne göre ayarlanmalıdır. Görme bozukluğu olanları da düşünerek renk seçilmelidir. Çocukların da kolay okuyabileceği, algılayabileceği bir büyüklükte olmalıdır. Benim kızım bir belgeselde el yazısıyla yazılan ismimi okuyamadığı için "Bu yönetmen kötüymüş" demişti.
Hepimiz ölüp gideceğiz... Arkamızda kalanlar ise jeneriklerdeki isimlerimiz.
http://www.kameraarkasi.org/sinema/filmler/jenerik/hatalar.html
Film Jeneriklerinde Meslekler ve Sıralama
Örnek olarak bir sıralama yaparsak;
(Kamera Arkasında Çalışan Grup)
Yönetmen
Yapımcı (Telif Hakkından Dolayı)
Senarist (Telif Hakkından Dolayı)
Görüntü Yönetmeni
(Kamera Grubu)
Kameraman
1. Kamera Asistanı (Netlik Asistanı)
2. Kamera Asistanı
3. Kamera Asistanı
Netlik Asistanı
Şarj Asistanı
Steadicam Operatörü
Steadicam Asistanı
(Işık Grubu)
Işık Şefi
1. Işık Asistanı
2. Işık Asistanı
3. Işık Asistanı
Elektrikçi
(Ses Grubu)
Sesçi
1. Ses Asistanı
Bum Operatörü
(Sanat Grubu)
Sanat Yönetmeni
1. Sanat Yönetmeni Asistanı
2. Sanat Yönetmeni Asistanı
3. Sanat Yönetmeni Asistanı
Dekor Tasarım Şefi veya Dekoratör
1. Dekor Asistanı
2. Dekor Asistanı
3. Dekor Asistanı
Set Şefi
1. Set Teknisyeni
2. Set Teknisyeni
3. Set Teknisyeni
Görsel Efekt Yönetmeni
1. Görsel Efekt Teknisyeni
2. Görsel Efekt Teknisyeni
(Kostüm Grubu)
Kostüm Tasarımı
1. Kostüm Asistanı
2. Kostüm Asistanı
3. Kostüm Asistanı
1. Terzi
2. Terzi
(Makyaj Grubu)
Makyaj Tasarımcısı
1. Makyaj Asistanı
2. Makyaj Asistanı
Set Fotografçısı
1. Yönetmen Yardımcısı (Yardımcı Yönetmen)
2. Yönetmen Yardımcısı (Yardımcı Yönetmen Asistanı)
3. Yönetmen Yardımcısı (Devamlılık)
4. Yönetmen Yardımcısı (Diyalog, Suflör)
5. Yönetmen Yardımcısı
Crane Operatörü
1. Crane Teknisyeni
2. Crane Teknisyeni
3. Crane Teknisyeni
Dolly Operatörü
1. Dolly Teknisyeni
2. Dolly Teknisyeni
3. Dolly Teknisyeni
Jimmy Jeep Operatörü
1. Jimmy Jeep Teknisyeni
2. Jimmy Jeep Teknisyeni
3. Jimmy Jeep Teknisyeni
(Montaj Grubu)
Kurgu Yönetmeni
Montaj Operatörü
1. Montaj Asistanı
2. Montaj Asistanı
Jenerik Tasarım
Film Renk Düzeltme
1. Film Renk Düzeltme Yardımcısı
Film Baskı Operatörü
Film Aktarma Operatörü
(Seslendirme Grubu)
Seslendirme Yönetmeni
Seslendirme Yönetmen Yardımcısı
Seslendirme Asistanı
Seslendirme Kayıt
(Ses Grubu)
Efekt Yönetmeni, Efektör
Efekt Teknisyeni
(Kamera Arkasında Çalışmayan Grup)
Kamera Arkası Grubu (Belgesel Ekibi)
Yönetmen
Kameraman
Montaj
Adr / Ses Kayıt Kurgu
Adr Kayıt
Afiş Fotoğrafları
Afiş Tasarım
Associated Producer
Avid Editors
Basılı Görsel Malzemeler
Basın Danışmanı
Basın Halkla İlişkiler
Basın ve Halkla İlişkiler
Basın ve Sponsor İlişkileri
Behind The Scene
Best Boy
Best Boys
Bestboy
Cast Asistanı
Cast Sorumlusu
Cast Yardımcısı
Cast Yönetmeni
Casting
Casting Sorumlusu
Çeviri
Dolby Mixage
Dramalar Koordinatör
Dramaturgi
Dramaturji
Dolby Operatörü
Dolby Sound Consultant
Dublör
Dublör Süpervizörü
Executive Producer
Figuration Casting
Figürasyon Sorumlusu
Finans Ve Pazarlama Koordinatörü
Görüntü Yönetmeni Asistanı
Görüntü Yönetmeni Yardımcısı
Görüşmeler
Grafik - Web Tasarım
Grafik Animasyon
Grafik Tasarım
Grafiker
Graphic Desgin By
Grıpall Effects
Halkla İlişkiler
Inferno Artist
Interactive Work By
İdari İşler Koordinatörü
İdari Yapımcı
İngilizce Çeviri
İngilizce Seslendirme
Jeneratör
Jenerik
Jenerik Müziği
Jenerik Şarkısı
Jenerik Şarkısını Söyleyen
Jenerik ve Color Correction
Jenerik-Animasyon
Kamera
Kamera Arkası
Kamera Asistanı
Kamera Asistanıa
Kamera Grubu
Kamera Kontrol
Kamera Operatörü
Kamera Yardımcısı
Kameraman
Kameraman Asistanı
Karate Hocası
Kasting
Kerografi
Klarinet
Konsept Danışmanı
Koordinasyon Sorumlusu
Koordinatör
Kostüm
Kostüm Asistanı
Kostüm Danışmanı
Kostüm Grubu
Kostüm Servisi
Kostüm Sorumlusu
Kostüm Sorumlusu Yardımcısı
Kostüm Tasarım
Kostüm Tasarım (Askeri)
Kostüm Tasarım (Sivil)
Kostüm Tasarım Asistanı
Kostüm Tasarımcısı
Kostüm Tasarımı
Kostüm Uygulama
Kostüm Yardımcısı
Kuaför
Kuaför Asistanı
Kurgu
Kurgu Asistanı
Kurgu Yönetmeni
Laboratuvar
Loader
Magnum Dolly
Magnum Operatörü
Make Up & Hair Dresser
Makyaj
Makyaj Asistanı
Makyaj Yardımcısı
Makyör
Makyöz
Makyöz Asistanı
Makyöz, Kuaför, Plastik Makyaj
Mali Koordinatör
Mekan Hazırlığı
Mekan Sorumlusu
Metinler
Miksaj
Miksaj Asistanı
Miksaj Operatörü
Miksör
Montaj
Montaj Asistanları
Montaj Sorumlusu
Montaj Yönetmeni
Muhasebe
Müzik
Müzik Mix Ve Koordinasyon
Müzik Montaj
Müzik Yardımcısı
Nakliye
Negative Cutting
Negatif Aktarma
Negatif Kurgu
Negatif Montaj
Negatif Yıkama
Negatife Aktarma
Nitris Artist
Off-line Editör
Offline Kurgu
Opticals
Organizasyon
Ortak Yapımcı
Oyuncu Eğitmeni
Oyuncu Koçu
Oyuncu Seçimi
Öykü
Öykü- Tretman Asistanı
Öykü-Tretman
Özel Efekt
Özel Efekt Asistanı
Özel Efekt Ekibi
Özel Efekt Süpervizörü
Özel Efekt-Makyaj Model Yapımı
Özel Efektler
Özel Makyaj
Özgün Müzik
Panter Operatörü
Panther Asistanı
Panther Operatörü
Peck Shot
Pegasus Asistant
Pegasus Operator
Phonix Operatörü
Post
Post - Produksiyon
Post Production Asistant
Post Production
Post Production Sorumlusu
Post Production Supervisor
Post Prodüksiyon
Post Prodüksiyon Sorumlusu
Post Prodüksiyon Süpervizörü
Post Prodüksiyon Yönetmeni
Post-Prodüksiyon
Poster Tasarım
PostProduction Coordinator
Production Assistant
Production Secretary
Prodüksiyon
Prodüksiyon Amiri
Prodüksiyon Asistanı
Prodüksiyon Ekibi
Prodüksiyon Elemanı
Prodüksiyon İdari Koordinatörü
Prodüksiyon Yardımcısı
Prodüktör
Proje
Proje Danışmanı
Proje Koordinatörü
Proje Tasarım
Proje Tasarımcısı
Proje Tasarımı
Proje yönetmeni
Prop Master
Prosthetıcs-Sfx
Re-Recordıng Mikser
Re-recording mix
Reji
Reji Asistanı
Reji Ekibi
Reji Grubu
Reji Stajeri
Renk Düzenleme
Renk Uzmanı
Resim Seçici
Ritm
Sales Manager
Sanat Asistanı
Sanat Assistanı
Sanat Danışmanı
Sanat Ekibi
Sanat Grubu
Sanat Yönetemeni
Sanat Yönetmen Yardımcıları
Sanat Yönetmen Yardımcısı
Sanat Yönetmeni
Sanat Yönetmeni Asistanı
Sanat Yönetmeni Asistanları
Sanat Yönetmeni Yardımcısı
Sanat Yönetmeni Yrd.
Sanat Yönetmenleri
Sanat-Kostüm Asistanı
Screenplay
Script
Script Meetings By
Senaryo Asistanı
Senaryo Asistanları
Senaryo Danışmanı
Senaryo Editörü
Senaryo Grubu
Senaryo Konsept Danışmanı
Senaryo Süpervizörü
Senkron
Ses
Ses (Dolby)
Ses - Mixer Operatörü
Ses Asistanı
Ses Boom Operatörü
Ses Dizayn
Ses Edıt Kurgu
Ses Kayıt
Ses Kayıt Mix
Ses Kurgu
Ses Kurgu Asistanı
Ses Miks
Ses Miksaj
Ses Mix
Ses Mühendisi
Ses Operatörü
Ses Süpervizörü
Ses Şefi
Ses Tasarım
Ses Tasarım & Dialog Edit
Ses Tasarım ve Mix
Ses Tasarımı
Ses Teknisyeni
Seslendiren
Seslendirme
Sesleri Alan
Set
Set Amiri
Set Amiri Ve Crane Operatörü
Set Asistanı
Set Asistanları
Set Builders
Set Dekorasyon
Set Dekoratörü
Set Ekibi
Set Elemanı
Set Fotoğrafçısı
Set Fotoğrafları
Set Grubu
Set Koordinasyonu
Set Photographers
Set Yardımcısı
Silah Danışmanı
Solist
Solo Çello
Solo Keman
Sorumlu Yapımcı
Sound Design
Sound Editing
Sound Supervisor
Sponsor Sorumlusu
Tanıtım Danışmanı
Tarih Danışmanı
Tasarım
Technical Asistant
Technical Director
Teknik Danışman
Teknik Destek
Teknik Direktör
Teknik Koordinatör
Teknik Süpervizör
Teknik Yapım
Teknik Yönetim
Teknik Yönetmen
Ulaşım
Viola
Web Tasarım
Yapım Amiri
Yapım Asistanı
Yapım Asistanları
Yapım Birimi Müdürü
Yapım Danışmanı
Yapım Direktörü
Yapım Genel Koordinatörü
Yapım Grubu
Yapım Koordinasyon
Yapım Koordinatörü
Yapım Muhasebe
Yapım Müdürü
Yapım Ofis Koordinatörü
Yapım Sekreteri
Yapım Sorumlusu
Yapım Tasarım
Yapım Tasarımı
Yapım Yardımcıları
Yapım Yardımcısı
Yapım Yöneticisi
Yapım Yönetmeni
Yapımcı Yardımcısı
Yardımcı Sanat Yönetmeni
Yardımcı Yapım Sorumlusu
Yardımcı Yönetmen
Yarım Sorumlusu
Yemek
Yetkili Yapımcı
Yönetici Yapımcı
Yürütücü Yapımcı
Yürütücü Yapımcı -TR
http://www.kameraarkasi.org/sinema/filmler/jenerik/jeneriksiralama.html
- baço
Çok teşekkürler Bahadır abi. Ben de ne zamandır sormayı düşünüyordum bu konuyu. Jenerik hazırlarken insan sıkıntıda kalıyor, kimi nereye yazsam, böyle yapsam alınırlar mı acaba diye, şimdi tapu gibi belgesi var elimde 🙂
Valla iyi guzel hosta,o kadar nasihat su soyle yazilmalidir meslekler yanlis yazilamaz dogrusunu bulmak zor degildir falan dedikten sonra
gidip Jimmy jib e Jimmy jeep demek gayet komik olmus hehe 🙂 rejinin yerinin de yanlis oldugunu dusunuyorum
Olur öyle,
Yanlız müzik kısmı bariz yanlış gibi geldi bana doğru anladıysam. İlk beş veya altı içinde geçiyor çünkü hep.
Olur öyle,
Yanlız müzik kısmı bariz yanlış gibi geldi bana doğru anladıysam. İlk beş veya altı içinde geçiyor çünkü hep.
Genelde dediğin bizim filmlere genelde öyle, holivut molivut acımıyor elin oğlu te nereye yazıyor gör 🙂
Evlat öyle deme,mizah çok ama çok ciddi bir iştir!
Münir Özkul
Valla iyi guzel hosta,o kadar nasihat su soyle yazilmalidir meslekler yanlis yazilamaz dogrusunu bulmak zor degildir falan dedikten sonra
gidip Jimmy jib e Jimmy jeep demek gayet komik olmus hehe 🙂 rejinin yerinin de yanlis oldugunu dusunuyorum
Benim de dikkatimi çekti o
Sıralama da aslında çok net değil bence. Örneğin yönetmen yardımcısı ya da yardımcı yönetmenleri taa kamera asistanlarından sonra yazmak garip geldi. Ama en azından bir referans olabilir işte...
- baço
Adamlar kurguyu jimmy operatöründen sonraya yazmış, siz daha müzik falan 🙂
Bildiğim kadarının, anlatabildiğim kadarı.. Eylem Planı.
Ömrünüzde duymadığınız bir sporla ilgili Türkiye'de ve dünyada neler yaşanıyor diye meraktan çatlıyorsanız Laff Ultimate'a beklerim.