Bu başlık altında "ince memed neden ölmedi" belgesel filmine dair yapım aşamasını paylaşıp fikir alışverişi yapmayı planlıyorum.
Uzun yıllardır hayalini kurduğum bir proje bu. Merkezine İnce Memed romanını alıyor ama asıl anlatmak istediğim onun hikayesi değil tabi. Zulme karşı bir başkaldırı olarak İnce Memed motifi üzerinden ölen ve yaşayan tüm "Memed"leri anlamaya dönük bir çalışma olacak.
Romanda geçen mekanları bu günkü haliyle aktarmaya çalışıyorum bu kısmı romanı ilgilendiriyor. Bu topraklar üzerinde o yıllardan bu yıllara neler değişti, "isyan", "eylem", "hak arama" gibi kavramlar bu gün toplumda ne ölçüde kabul görüyor? Bu da belgeselin asıl hareket noktası.
Güncelleme (14/10/2016)
Son bir buçuk yıl çok tuhaf geçti. Projeye dört elle sarıldığım dönemde 2012'de başlayan omurilik rahatsızlığım ilerledi. Sol bacağımda acı hissi kayboldu sağ bacağımda da kontrol kaybı tavan yaptı. Çekimlerimin çoğu dağlık arazide olduğu için tehlikeli olmaya başladı. Örneğin sol ayağımı su kaynağına sokmuştum ve orada unutmuşum:) Eşim beni uyardığında ayağım neredeyse morarmıştı. İşi gücü bırakıp hastane hastane bununla uğraştım. Neyse, yakın zamanda Ankara Üniversitesinde 20 dakikalık bronkoskopi yardımıyla teşhisi koydular sonunda. Akciğerlerde sarkoidoz varmış. Bu da omurilikte iki ayrı yerde lezyona sebep olmuş. Hastalığın adı da "Nörosarkoidoz"muş. İki hafta önce tedaviye başladım. Kortizon alıyorum. Sanırım en az altı ay sürecek. Tedavinin gidişatını ara ara kaydediyorum. Uzun süren kortizon tedavisine başlayacaklar için bir referans olur diye düşünüyorum.
Bir buçuk ay önce teşhis konulduğunda onun sevinciyle "Taşın Tozu" belgeselinin çekimlerini aradan çıkardım. Bu belgesel pasımı alacak ve beni tekrar heyecanlandıracaktı. Öyle de oldu. "Taşın Tozu"nun kaba kurgusu bitti ve bi kaç haftalık işi kaldı.
Bunları neden yazıyorum? Zaman zaman işler aksar ya... Her şey birbirine karışır ve işin içinden çıkamazsınız. İşte bütün bunlar olduğunda sağlınızı kaybetmemişseniz her şey çok hızlı düzeliyor.
İnce Memed'le ilgili yaptığım tüm çekimleri toparladım ve içinden kullanabileceklerimi ayırdım. Eksikleri oldukça fazla. Aradan geçen bir yılda tamamen hastalığıma odaklanmam aynı zamanda bazı çekimlere de yansımış. Kasvetli dağ görüntüleri çok fazla. Hatta bazıları korku filmi gibi. Bu haftasonu yaklaşık 8 saatlik çekim planım var. Bu sefer kasvet olmayacak tabi.
Biraz dağınık yazdım ama kusura bakmayın. İçimden geldi.
Güncelleme -2
Eski çekimlerimde 7D kullanmıştım. Şu an BMPCC'yle devam ediyorum. Ultra geniş açı gereken kısımlarda 7D-Tokina11-16 kullanıyorum.
Konsepte yakın görüntüler oluştuğunda yeni teaseri paylaşacağım.
Güncelleme -3 (19.04.2017)
Tek başıma zor oldu ama sanırım bu filmi bitirmek üzereyim. Çukurova ve Toros çekimleri bitti sayılır. Geriye röportajlar kaldı. bir teaser hazırladım.
İçeriğe dair:
Süre aşağı yukarı 90 dk. Film, kendi içinde kurmaca kısım da barındırıyor. İnce memed'in hikayesini bir kadın araştırıyor. Araştırmacı hem romanın geçtiği gerçek mekanları gezip fotoğraflıyor hem de ince memed'le ilgili halk inanışlarını derliyor. Burada yapılan röportajlar ise gerçek. Aynı zamanda çeşitli akademisyen, yazar, müzisyen ve gezi eylemcileri/yakınları'yla da "zulme karşı baş kaldırı" bağlamında ince memed'i konuşuyor. Bu kısım da gerçek röportajlar içeriyor.
Neden kurmaca öge serpiştirdim?
İnce Memed romanı bir yandan gerçek mekanları ve kişileri işlerken diğer taraftan baş kahramanı hayal ürünü olan bir roman. Yaşar Kemal, gerçek bir mekanda, gerçek kişilerin, gerçek sorunlarını bir hayal kahramanı etrafında anlatmış. Özetle bir gerçeği masalsı bir akıcılıkla tarihe not düşmüş. Zulme karşı başkaldırı, isyan, eşkiyalık gibi kavramları ince memed motifini kullanarak gerçek bir mekan üzerine örmüş. Kadirli'de yaşamış olan "sayfiye memed" denilen eşkiya ve diğer eşkiyalara dair hikayeler ince memed karakterinin DNA'sını oluşturuyor.
Yani romanda mekanlar, karakterlerin çoğu gerçek sadece ince memed karakteri kurmaca.
Ben de belgeselde romanın geçtiği gerçek mekanları kurmaca bir karakterle anlatmayı tercih ettim. Özetle böyle.
Filmin ismi?
İnce memed neden ölmedi? Bu başlık biraz tuhaf gelebilir ama tamamen filmin amacını özetliyor.
Romanda ince memed ölmüyor okuyanlar bilirler. Türküde de ölmüyor. Buna paralel ince memed bir kişi olmaktan çıkıp bir fikir halini alıyor. Yani zulme başkaldırının bir adı oluyor. Romanda ince memed yaptığı işe inanmaya başladığında şu cümleyi kuruyor "bir abdi ağa gider bir abdi ağa gelir ama bir memed gider bin memed gelir." Film romanın bu kısmını merkezine alıyor ve ince memed neden ölmedi? sorusunu sorup, cevabını tekrar hatırlatmayı amaçlıyor.
Tek cümleyle film
İnce Memed karakterinin romanda öldürülmemesi, isyan kavramının ve eyleminin haksızlık var oldukça devam edeceğinin ifadesi mi? Sorusundan hareketle romanın geçtiği topraklardan başlayarak “zulme karşı bir başkaldırı motifi olarak İnce Memed” karakterinin izini sürüyor.
Yaklaşım metni
Filmim özünde İnce Memed’i konu ediniyor ve bunu yaparken de romanın geçtiği topraklar olan Osmaniye’ye odaklanıyor. Filmde, araştırmayı bir kadın yapıyor. Ve romandaki gerçek köyleri tek tek gezip İnce Memed’le ilgili soruların cevabını arıyor.
Romanda anlatılan gerçek mekanlar, Yaşar Kemal’in betimlemelerine uygun şekilde çekildi. Romanı okuyanlar oradaki mekanları görsel olarak da tanımış olacaklar. Bu topraklarda o dönemden bu zamana geleneksel yaşam ne ölçüde devam ediyor? Yani romandaki atmosfer şu an ne ölçüde mevcut öncelikle bunu anlayacağız. İnce Memed hakkında halk inanışları neler? İnce Memed’e ait olduğuna inanılan mezar ve mezarın bulunduğu köy bu gün ne durumda? İnce memed’e sahip çıkan ova köyü olan Vayvaylı köyü bu gün ne durumda ve İnce Memed’le ilgili inanışları neler? Onun Abdi ağaya karşı isyanını ne ölçüde haklı buluyorlar? Bu gün olsa ona karşı tavırları ne olurdu?
Yaşar Kemal’in doğduğu yer olan Hemite (gökçe dam) köyüyle ilgili de benzer bir araştırma yapılacak. Yaşar Kemal’in İnce Memed’iyle Kadirlililerin mezar yaptığı “Sayfiye Memed” arasında nasıl bir bağlantı var? Sayfiye Memed’in hayat hikayesi nasıldı? Öldürüldüğü Tuvaras yaylasında ve Hemite köyünde bu soruların cevapları aranacak.
Yöre halkının yanı sıra Ankara ve İstanbul’dan akademisyen ve sanatçılarla da röportaj yapılacak. Ankara Ünv. DTCF Halkbilim bölüm başkanı Prof. Dr. Muhtar Kutlu’yla, İnce Memed karakterini “sosyal eşkiyalık” kavramı bağlamında konuşacağız.
Cumhuriyet gazetesi köşe yazarı Prof Dr. Tayfun Atay’la, romanda geçen “mecbur adam” olmak kavramını tartışacağız. İnce Memed bir noktadan sonra neden durmamayı seçti? Toplum gözünde artık bir kahraman olması, onun aldığı kararları nasıl etkiledi? Günümüzde de aynı durumda olan, aydınlar, sanatçılar, gazeteciler var ve “mecbur adam” kavramı onların kararlarının nedenini ne ölçüde açıklıyor.
Grup Yorum solisti Hilmi Yarayıcı’yla hem İnce Memed türküsünün hikayesini hem de bir “İnce Memed” olarak Grup Yorum’u konuşacağız.
Gezi direnişinde hayatını kaybeden sembol isimlerin yakınları ya da aynı eylemde onlarla beraber olan arkadaşlarıyla zulme karşı baş kaldırı bağlamında “İnce Memed’i konuşacağız.
Röportajlar çok yoğun olmamakla birlikte romanın ilgili yerlerini güncelleyecek. Günümüzdeki durum hakkında bize kısa ama etkili bilgiler verecek.
Bu da mekanların bir kısmına dair küçük bir teaser. Gene 7D ve BMPCC kullandım. Bir ki yerde de iphone kullanmıştım. Kurgu devam ettikçe aynı link üzerinden teaseri yenilerim.
şifre:incememed
https://vimeo.com/212940306
Kadirli civarı var mı hocam bu görüntülerde?
Tamamı Kadirli civarı.
Buraları biliyorsunuz sanırım.
Time lapse geçen yerler Karakütük köyüyle Kösepınarı köyü arasında kalır.
Son plan ve 0:22'deki yerler de Hasan Dede denilen bölgedir. Savrun çayının kıyısı.
Elinize sağlık,izleyince duygulandım.Oralarda yedi yılım geçti,Ben Kadirli'nin üstünde Tokmaklıdaydım ve İnce MEmed'i okuyan biri de olarak o anlar bir an gözümün önüne geldi.
Başarılar Hocam.
(Sizinle geçen yıl yazışmış mıydık,KAdirlidemiydiniz?)
Teşekkür ederim.
Evet hatırladım bu arada. Görüşemedik de...
Raw denememde ne kadar geliştirmişim sorusunu sormuşsun. İnce Memed bu projede bunu kullanlım hadi gibi bir hava sezdim. Kafandakileri yık. Yıkmazsan olmuyor rawı çıkart yoksa bu film Memed ve Raw'dan esintilerden başka bişey olmaz.
Eğer böyle teknik olgulara takılacaksan çek ama yayınlama o çalılığı ben hep görüyorum. Sen git halka sor konuş onlarla.
Ne kadar özümsemişler ne kadar tanıyorlar seni beni onu. Dağda taşta konuşur ama onun dilini sen ben bilmeyiz. Dilini bildiğimize yönel köye kasabaya neyse ona git konuş halkla hoşlarına gider Anadolu halkı küçük filozoftur.
Aksi takdirde ilahilerin arkasına konan fon görüntüleri gibi olur. Ağaç anlam ifade eder ama altında ayağını bağlamış düşmanı bekleyen bir şehit varsa anlam ifade eder.
Ama şunuda diyorum güzel işler başarabilirsin yeter ki kırılma anını yakala ben onu bekliyorum tebrikler güzel çalışma.
Raw denememde ne kadar geliştirmişim sorusunu sormuşsun. İnce Memed bu projede bunu kullanlım hadi gibi bir hava sezdim. Kafandakileri yık. Yıkmazsan olmuyor rawı çıkart yoksa bu film Memed ve Raw'dan esintilerden başka bişey olmaz.
Eğer böyle teknik olgulara takılacaksan çek ama yayınlama o çalılığı ben hep görüyorum. Sen git halka sor konuş onlarla.
Ne kadar özümsemişler ne kadar tanıyorlar seni beni onu. Dağda taşta konuşur ama onun dilini sen ben bilmeyiz. Dilini bildiğimize yönel köye git konuş halkla hoşlarına gider Anadolu halkı küçük filozoftur.
Ama şunuda diyorum güzel işler başarabilirsin yeter ki kırılma anını yakala ben onu bekliyorum tebrikler güzel çalışma.
Değerlendirme, eleştiri ve tavsiyelerin için teşekkür ederim.
Aslında teknik kısmı burada paylaşmak için yaptım yukarıdaki açıklamayı. Bu belgesel iki yıllık bir ön çalışmadan sonra çekilmeye başlandı.
Tavsiyeleri not aldım tabi 🙂
Kalite var projede yani bir umut var. Stüdyoya odana ne bileyim oraya girmeden bütün ödevlerini yap ve kafayı çalıştır ve kendini göster bizi üzecek misin üz şaşırtcak mısın bunu yap. Odana girmeden önce yeterince hazırlan yani. Bir daha Kadirliye yolun düşmeyecek çünkü bir köy var bizim köyüzümüz ama çok uzakta istesende gidip çekim yapamayacaksın.
İlk çektiğin filmini bi kaç kez izledim. Ama kamera arkası daha çok ilgimi çekti hepsi kendi dünyasındaydı oradakilerin sen onların dünyasında değildin. Nasıl mı işini ciddiye alıyordun farklı moddaydın senin gibi adamlar başarılı olur. Seni takip ediyorum. Kurallara uyarsan bilinçaltı serbest kalır derler.
Bana kızma ama sen yalnızca anlatıyorsun sonucu bulamıyorsun. Yanına birini bul sana gösterecek biri olsun. İnsan hep kendi çervesinden bakar filozoflar hariç. Biri sana göstersin ekibin varsa bunu takma. Bir yere geleceksin bırakma bu işi. Bu forumda gözüme çarpan izlemekten keyif aldığım yönetmenlerdensin.
Yardımcı olabileceğimiz bir şey varsa söyle Serkan.
Ellerine sağlık.
Kalite var projede yani bir umut var. Stüdyoya odana ne bileyim oraya girmeden bütün ödevlerini yap ve kafayı çalıştır ve kendini göster bizi üzecek misin üz şaşırtcak mısın bunu yap. Odana girmeden önce yeterince hazırlan yani. Bir daha Kadirliye yolun düşmeyecek çünkü bir köy var bizim köyüzümüz ama çok uzakta istesende gidip çekim yapamayacaksın.
İlk çektiğin filmini bi kaç kez izledim. Ama kamera arkası daha çok ilgimi çekti hepsi kendi dünyasındaydı oradakilerin sen onların dünyasında değildin. Nasıl mı işini ciddiye alıyordun farklı moddaydın senin gibi adamlar başarılı olur. Seni takip ediyorum. Kurallara uyarsan bilinçaltı serbest kalır derler.
Bana kızma ama sen yalnızca anlatıyorsun sonucu bulamıyorsun. Yanına birini bul sana gösterecek biri olsun. İnsan hep kendi çervesinden bakar filozoflar hariç. Biri sana göstersin ekibin varsa bunu takma. Bir yere geleceksin bırakma bu işi. Bu forumda gözüme çarpan izlemekten keyif aldığım yönetmenlerdensin.
Sonucu bulamama konusunda haklısın. Kızmak ne demek. Bir ekibim yok. Bazen eşim yardım ediyor. Çekim anlarını ve yaptıklarımın tamamını kaydediyorum. Belgeseli bu kayıtlarla birlikte yayınlayacağım.
Söylediklerinin hepsi kulağımda küpe.
Teşekkür ederim bu arada.
Yardımcı olabileceğimiz bir şey varsa söyle Serkan.
Ellerine sağlık.
Çok teşekkür ederim. Aslında Ankara'ya geldiğimde yüzyüze konuşma şansımız olursa çok mutlu olurum. Filmin konseptine dair paylaşmak istediğim bir kaş şey olacak. Mümkün mü?
Mümkün tabii ki denk getirebiliriz umarım.
süper, ellerine sağlık, kolay gelsin 🙂
süper, ellerine sağlık, kolay gelsin 🙂